چکیده:
گویش اردکان یزد یکی از گویشهای فارسی استان یزد است که وجود تعداد زیادی از افعال مرکب در این گویش، توجه هر زبانشناسی را به خود جلب میکند. هدف از مقاله حاضر بررسی ساختاری انواع فعل مرکب در این گویش است. این مقاله میکوشد تا به این سوالات پاسخ دهد: آیا افعال مرکب در این گویش را میتوان بر اساس دستهبندی فعل مرکب دبیرمقدم (1374) توجیه کرد؟ در ساخت فعل مرکب در این گویش، چه نوع ترکیبهایی بیشتر دیده میشود؟ علاوه بر دستهبندیهای ارائهشده توسط دبیرمقدم، آیا دستهبندی دیگری نیز در این گویش دیده میشود؟ نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد میتوان دستهبندی دبیرمقدم را بر افعال مرکب در این گویش اعمال کرد. تمامی انواع دستهبندیهای ارائهشده در مقاله دبیرمقدم در این گویش نیز وجود دارد و ترکیب بیشتر از انضمام مشاهده میشود. همچنین دستهبندی دیگری، علاوهبر دستهبندی ارائهشده توسط دبیرمقدم، در این گویش وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"ایـن پژوهش میکوشد تا به پرسش های زیر پاسخ دهد: ١ـ آیا میتوان در این گویش ، افعال مرکب را بر اساس دسته بندی مقالۀ فعل مرکب دبیرمقدم (همان ) تحلیل کرد؟ ٢ـ در این گویش ، در ساخت فعل مرکب ، چه نوع ترکیب هایی بیشتر دیده میشود؟ ٣ـ علاوه بر دسته بندیهای ارائه شده توسط دبیرمقدم ، آیا دسته بندی دیگری نیز در این گویش دیده میشود؟ ٢.
همچنین ، بررسیهایی نیز درخصوص مقالات نوشته شده صورت گرفته اسـت کـه از آن جمله ، میتوان به «بررسی دیدگاه باطنی در مـورد فعـل سـاده و فعـل مرکـب در زبـان فارسـی» نوشتۀ مجید دادفر و حمیدرضا سلمانی (١٣٩٠) و نقدی بر مقالۀ «فعل مرکب در زبان فارسی» از دبیر مقدم نوشتۀ پرویز البرزی ورکی (١٣٧٧) نام برد.
8 peidæ keddæn پیدا کردن ٢) «زدن » جدول ٦: فعل سبک «زدن » ردیف فعل مرکب معنی .
10 dær tʃindæn جنبۀ تازه ای از خود را رو کردن (2 «بر» جدول ٢٧: فعل مرکب حاصل از قید پیشوندی «بر» ردیف فعل مرکب معنی .
19 pæsbærun keddæn پشت ورو کردن (4 «پیش » جدول ٢٩: فعل سبک حاصل از قید پیشوندی «پیش » ردیف فعل مرکب معنی .
در پاسخ به پرسش دوم پـژوهش ، یعنـی اینکـه در سـاخت فعـل مرکـب در ایـن گـویش چـه نـوع ترکیب هایی بیشتر دیده میشود، یافته ها نشان داد که در این گویش ، افعال مرکب از نـوع اسـم و فعل تعداد بیشتری را به خود اختصاص داده اند."