چکیده:
مقاله حاضر بررسی و ارزیابی نقدی است که احسان چنگیزی بر کتاب آبان یشت (چاپ دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران 1392) نوشته و در مجله علم زبان (سال 2، شماره 3، پاییز و زمستان 1393) منتشر کرده است. منتقد مطالب مورد نظر خود را ذیل ده مدخل طرح و به تفصیل در باره آنها بحث کرده است؛ عناوین این مداخل به ترتیبی که منتقد آورده است، عبارتند از: 1- واج یا نویسه؛ 2- ریشه *āhi-؛ 3- بیان مسئله و ضرورت تحقیق؛ 4- پیبست؛ 5- است؛ 6- ضمیر ya-؛ 7- ترجمهها؛ 8- مسایل نحوی؛ 9- ترکیب یا مرکب؛ 10- لحن نوشتاری. در گزارش حاضر هر یک از این مداخل، به همان ترتیبی که در نقد آمده، ارزیابی و با ذکر شواهد متعدد، ضعف استدلال، استنتاج نادرست و خطاهای مکرر منتقد در طول نقد، نشان داده شده است.
خلاصه ماشینی:
"در نقد مطالب فوق که مجبور شدم به خاطر اهمیـت موضـوع آن را عینـا نقـل کـنم ، نکـاتی چند به نظر می رسد که ناگزیر باید یادآوری کرد: نخست اینکه بخش آغازین مطالب چنگیزی به صراحت نشان مـی دهـد کـه بـه زعـم منتقـد، رابطۀ بین مسندالیه و مسند در زبان های باستانی ایران (اوستایی و فارسی باسـتان ) فقـط از طریـق مطابقۀ آن ها در حالت ، جنس و شمار نشان داده می شد؛ سپس ، در پی تحـولات زبـان و از بـین رفتن حالت و جنس ، لابد در زبان های ایرانی میانه و نو، از فعل ربطی «اسـت » بـرای نشـان دادن این رابطه استفاده شده است ؛ اما چنین نظری به دلایل زیر باطل است : هرگاه سـاختار جمـلات اسـمیه در اوسـتایی و فارسـی باسـتان را بررسـی کنـیم ، بـی درنـگ درمی یابیم که رابطۀ بین مسندالیه و مسند، برخلاف نظر منتقد، نه به یک روش ، که به سه طریـق برقرار می شده است : الف ) یکی روشی است که منتقد نیـز بـه آن اشـاره کـرده و مثـال هـم آورده اسـت ، یعنـی مطابقۀ مسندالیه با مسند در حالت ، جنس و شمار."