چکیده:
این تحقیق تلاش میکند تا ضمن شناخت وضع موجود تدوین پایاننامه در دانشگاههای کشور در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی، چالشهای موجود در این زمینه را مورد بررسی قرارداده و راهحلهایی ابتدایی نیز ارائهنماید. به منظور بررسی وضع موجود، نمونهای از پایاننامههای دفاعشده در دانشگاههای تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، امام صادق (ع)، تربیت مدرس، مفید، الزهرا (س) و علوم اقتصادی را مورد بررسی و تحلیل قرارمیدهد. یافتههای این تحقیق که بر اساس روش کتابخانهای و تحلیل محتوا بهدستآمدهاند، نشانمیدهد که بخش قابلتوجّهی از پایاننامههای دفاعشده به موضوعات اقتصاد متعارف پرداخته و در بهترین حالت همان موضوعات را برای اقتصاد ایران کاربردی کردهاند. از این رو، مواردی که در آنها مستقیما به حوزههای مفهومی و کاربردی اقتصاد و بانکداری اسلامی توجّه شده باشد، بسیار محدود است. علاوه بر این، بهنظرمیرسد چالشها و علل معیّنی موجبات ضعف پژوهش را در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی فراهم آوردهاند که نمیتوان نسبت به آنها بیتفاوت بود. یافتههای این تحقیق دلالتهای مشخّصی به منظور اصلاح نظام پژوهش اقتصاد و بانکداری اسلامی در کشور ارائهمیدهد.
This research attempts to not only study the status quo of preparing theses at Iranian universities in the fields of Islamic banking and economy، but also explore the existing challenges in this area offer solutions to them. To this end، this study investigates a sample of theses defended at the University of Tehran، Shahid Beheshti University، Allameh Tabataba''i University، Imam Sadiq University، Tarbiat Modarres University، Mofid University، Al-Zahra University and the University of Economic Sciences. The findings of the research which have been obtained through the methods of library research and content analysis reveal that a significant number of defended theses focused on conventional economy. In the best-case scenarios، they have applied those areas on Iran’s economy. Thus، theses in which the concepts and applications of Islamic banking and economy are directly explored are few and far between. Furthermore، there appears to be a number of specific challenges and factors leading to the poor research in the area of Islamic banking and economy، which cannot be ignored. The findings of this research offer clear-cut solutions to reform the system of research in Islamic banking and economy.
خلاصه ماشینی:
آسیب شناسی موانع تدوین پایان نامه در حوزة اقتصاد و بانکداری اسلامی * حسین میسمی احمد شعبانی **، محمدحسن حقیقی *** چکیده این تحقیق تلاش می کند تا ضـمن شـناخت وضـع موجـود تـدوین پایـان نامـه در دانشگاه های کشور در حوزٔە اقتصاد و بانکداری اسلامی ، چالش های موجود در این زمینه را مورد بررسی قرارداده و راه حل هایی ابتدایی نیز ارائه نماید.
ساختار این مقاله بدین صورت است که پس از این مقدمه ، روش تحقیق و تاریخچه ای از آموزش اقتصاد در ایران ارائه شده و پس از آن ، وضع موجود پایان نامه های تدوین شده در حوزٔە اقتصاد و بانکداری اسلامی از طریق بررسی نمونـه ای پایـان نامـه هـای دفـاع شـده در دانشگاه های کشور مورد ارزیابی قرارمی گیرد.
بنابراین ، می توان مدعی بود آنچه در عمل در تـاریخ آمـوزش علـم اقتصـاد در کشـور اتفاق افتاد، آن بود که دروس مرتبط با اقتصاد اسلامی تنها بخش بسیار کوچکی از برنامـۀ درسی رشتۀ اقتصاد را به خـود اختصـاص داد و ایـن عامـل در کنـار سـایر کاسـتی هـای آموزشی و پژوهشی ، به آنجا منجرشد که نهضت ترجمه گرایی در رشـتۀ اقتصـاد (هماننـد سایر رشته های علوم انسانی ) قوت قابل توجهی یافت ، به نحوی که در طول دورٔە پـس از انقلاب و حتی در حال حاضر، اکثر دروس رشتۀ اقتصاد بر اساس کتـب فارسـی ترجمـه شده ، آموزش داده می شوند؛ کتاب هایی که در آن ها نه تنها هیچ بحثی در رابطه بـا مباحـث اقتصاد اسلامی وجودندارد، بلکه حتی یک مثال از اقتصاد ایران نیز وجود نداشـته و کتبـی صرفا نظـری کـه در دانشـگاه هـای غربـی نیـز کمتـر مشـابهی دارد، در اختیـار دانشـجو قرارمی گیرد (پوریزدان پرست ، ١٣٨٣: ٧).