چکیده:
یکی از مهمترین تهدیدهای پیش روی شرکتها، ریسک درماندگی و در نهایت ورشکستگی مالی است . هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تعدیل گر کیفیت سود در پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها میباشد. بدین منظور، در محدوده زمانی ١٣٨٢ تا ١٣٩١، نمونه ای مشتمل بر ٤١ شرکت درمانده و ٤١ شرکت غیردرمانده از مجموعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شده است . ملاک گزینش شرکت های درمانده ، استفاده از پنج معیار مختص درماندگی مالی میباشد. به منظور بررسی صحت تفکیک دو نمونه درمانده و غیردرمانده با استفاده از آزمون ویلکاکسون ، میانگین متغیرهای مستقل دو نمونه بررسی شد و سپس برای بررسی پیش بینی درماندگی مالی از سه مدل آلتمن ، اولسون ، بهارات و شام وی در قالب رگرسیون لجستیک باینری استفاده شده است . یافته های حاصل از پژوهش نشان میدهد که استفاده از کیفیت سود در پیش بینی درماندگی مالی بطور معناداری دقت پیش بینی درماندگی مالی را افزایش میدهد. همچنین در مقایسه با سایر مدلها، مدل آلتمن دقت بیشتری در پیش بینی درماندگی مالی داشته و ابزار مناسب تری برای پیش بینی محسوب میشود.
One of the threats facing the companies is the financial distress and the bankruptcy accordingly. The purpose of this study is to investigate the effect of earning quality as a moderator in companies’ financial distress prediction. The population of study included 41 distressed and 41 non distressed companies listed in Tehran Stock Exchange during 2003 to 2013. The selection criterion to choose distressed companies was the use of five specific criteria for financial distress. Firstly، to verify the separation accuracy of two samples، distress and Non-distress، using the Wilcoxon test، the average of two independent variables were analyzed. In order to investigate the financial distress prediction، three models included Altman، Ohlson and Bharath and Shumway in a binary logistic regression were used. The findings of the study show that the earning quality significantly increases the accuracy of predicting financial distress. Also Altman model، in comparison to other models، is more accurate in predicting financial distress، so it is considered as a more suitable tool in prediction.
خلاصه ماشینی:
بنابراین با توجه به مبانی نظری ، فرضیه های نخست و دوم پژوهش به شکل زیر میباشد: فرضیه نخست : تأثیر بازده داراییها در پیش بینی درماندگی مالی وابسته به کیفیت سود است (مدل آلتمن ، ١٩٦٨).
در این پژوهش از انحراف معیار ٣ ساله (٢-t تا t) سود قبل از اقلام غیرمترقبه استفاده شده است : EarnVar= (EBEI j,t) سایر متغیرهای استفاده شده در این مطالعه به شرح زیر تعریف میشود: RETA: سود انباشته بر کل داراییها، TETL: ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به کل بدهیها، STA: فروش تقسیم بر کل داراییها، WCTA: سرمایه در گردش تقسیم بر کل داراییها، FUTL: جریان های نقدی حاصل از عملیات تقسیم بر کل بدهیها با توجه به موارد فوق ، فرضیه های پژوهش به شکل زیر نشان داده می شوند : فرضیه نخست : تأثیر بازده داراییها در پیش بینی درماندگی مالی وابسته به کیفیت سود است (مدل آلتمن ، ١٩٦٨).
1. Ivanov and Kilian جدول ١، ضرایب و احتمال مربوط به ضرایب مدل پیش بینی آلتمن و مدلهای گسترش یافته آن را با افزودن سه معیار کیفیت سود (قدرمطلق اقلام تعهدی غیرعادی، کیفیت اقلام تعهدی، نوسان های سود) بعنوان متغیر تعدیل گر برای سال درماندگی، یک سال قبل از درماندگی و دو سال قبل از درماندگی نشان میدهد.
با توجه به این موارد و افزایش درصد پیش بینیکنندگی در مدل های گسترش یافته نسبت به مدل اصلی و همچنین بهبود معیار اطلاعاتی شوارتز در بیشتر مدل های گسترش یافته می توان گفت که کیفیت سود بطور معناداری با سودمندی بازده داراییها در پیش بینی درماندگی مالی طی سال درماندگی و سال قبل از درماندگی در ارتباط است .
همچنین از میان سه معیار کیفیت سود استفاده شده در این پژوهش ، معیار نوسان های سود تأثیر بیشتری را در سودمندی قدرت پیش بینی درماندگی مالی نسبت به دو معیار دیگر داشته است .