چکیده:
با توجه به تغییرات و تحولات سریع و افزایش توان و قابلیت های رقابتی شرکت ها و سازمان ها در جهان امروز، میزان مطلوبیت عملکرد تک تک اجزای کاری سازمان و مجموع آن می تواند به عنوان معیار سنجش موفقیت یک سازمان برای مدیران بسیار حایز اهمیت باشد و با استفاده از آنها میتوانند به ارزیابی وضعیت موجود طرح های استراتژیک سازمان و بررسی عملکرد اجزای کاری آن پرداخته و برای ارتقا و بهبود اثربخشی و کارآیی آنها اقدام نمایند. در سالهای اخیر موضوع حسابرسی عملکرد مدیریت به طور جدی در ایران مطرح شده است و بیشتر بحثها بر سر آن است که آیا اجرای حسابرسی عملکرد با استقبال روبرو می شود یا خیر؟ واقعیت این است که بسیاری از مدیرانی که نظام کنترل مطلوب را به عنوان یکی از ضروریات افزایش بهره وری میدانند، بر اجرای آن تاکید داشته و شواهد تجربی چندی نیز در ایران مشاهده شده است. اما درباره اینکه متغیرهای حسابرسی عملکرد در ایران تا چه حد مورد پذیرش قرار گرفته و آیا سازمانها بر نقش آنها در توسعه سازمانی واقفند؟، تردید وجود دارد. در این مقاله سعی شده است ضمن ارایه ی توجیهات نیاز به حسابرسی عملکرد مدیریت، استانداردهای حرف های حسابرسی عملکرد توسط حسابرسان در انجام این کار موشکافی شود. نتایج حاصل مبنی بر این است که عملیات کارآ و اثر بخش، مسئولیت اصلی مدیریت است و ضروری است ساختار سیستم های مدیریت سازمان و کنترل مدیریت در راستای رسیدن به این اهداف طراحی شوند تا اینکه بتوان از طریق استاندادهای حرف های حسابرسی عملکرد مدیریت، وظایف مدیریت سازمان را مورد ارزیابی قرار داد. از این- رو می توان اذعان نمود که حسابرسی عملکرد، ضمن تقویت جنبه های مثبت مدیریت، منجر به حل مسایل، غلبه بر مشکلات و بهبود کیفیت اداره موسسات می شود
خلاصه ماشینی:
"برخی از تفاوتهای موجود بین حسابرسی صورتهای مالی مرسوم و حسابرسی عملیاتی در جدول زیر خلاصه شده است: جدول شمار1: مقایسه حسابرسی مالی و حسابرسی عملکرد ردیف ویژگیها حسابرسی مالی حسابرسی عملیاتی 1 اهداف اظهارنظر در مورد وضعیت مالی تجزیه و تحلیل و بهبود روشها و عملکرد 2 دامنه مدارک و اسناد مالی فعالیتهای سازمانی 3 مهارتها حسابداری دانشهای مختلف 4 جهتگیری زمانی گذشته نگر آینده نگر 5 دقت مطلق نسبی 6 مخاطبان سهامداران و عموم مدیریت داخلی 7 ضرورت الزامات قانونی طبق درخواست مدیریت 8 استانداردها اصول پذیرفتهشده حسابداری استانداردهای حسابداری استانداردهای دیوان محاسبات صرف اقتصادی کارآیی و اثربخشی 9 اظهار نظر ضروری غیرضروری 10 نتایج حسابرسی اظهارنظر در مورد صورتهای مالی پیشنهاد به مدیریت 11 کانون توجه ارایهی مطلوب صورتهای مالی پیشرفتهای عملیاتی 12 نقطه نظر مالی مدیریتی 13 موفقیت اظهار نظر پذیرش و انجام پیشنهادها توسط مدیریت منبع: رحیمیان، نظام الدین، حسابرسی عملیاتی ابزاری برای پاسخگویی و کمک به مدیریت، فصلنامه حسابرس، 1382، شماره20، ص28.
با توجه به مطالب ذکر شده و مشکلات و تنگناهای موجود در کشور در رابطه با پیاده سازی حسابرسی عملکرد، ضروری است که سیاستگذاران و مسئولان اجرایی کشور، ضمن یک عزم ملی، اهتمام و انسجام خود را در برطرف کردن مشکلات یاد شده به کار گرفته و شرایط استقرار حسابرسی عملکرد با در نظر گرفتن استانداردهای حرفهای حسابرسی عملکرد را به منظور بهبود عملیات و تحقق اهداف مورد نظر فراهم سازند و همچنین از دیوان محاسبات کشور به عنوان دستگاه نظارتی انتظار میرود تا با تبیین و ارایهی مبانی تئوریک و کاربردی و تهیه شاخصهای سنجش مناسب، با در نظر گرفتن مسایل حاکم بر بخش دولتی ایران، به بهبود عملیات یاری رساند."