چکیده:
در این نوشتار یکی از قراردادها به نام «جعاله » که در عقد یا ایقاع بودن آن
بین علما و دانشمندان اسلامی اختلاف وجود دارد، مورد بحث و بررسی قرار
گرفته و علاوه بر بیان دیدگاه برخی علما، ثمرة خلاف نیز بیان گردیده است؛
سپس تفاوت های موجود بین قرارداد جعاله و اجاره مطرح شده است.
خلاصه ماشینی:
"اما کسانی که جعاله را ایقاع دانســته اند، دلیل های آنها چنین است : ١- تعیین عامل در جعاله شرط نیست ٢- قبول در عقد جعاله لازم نیست ، زیرا با نداشتن مخاطب مخصوص نیز جعاله واقع می شود ٣- شرایط صحت که در عقود معتبر است در جعاله لازم نیست زیرا اگر عامل مجنون یا صغیر غیر ممیز هم باشد و عمل را انجام دهد مستحق اجرت خواهد بود ٤- هرگاه کسی بدون اینکه لفظ ایجاب را شنیده باشد عمل مورد نظر جاعل را انجام داده باشد مســتحق عوض خواهد بود و این با عقد بودن جعاله منافات دارد.
صاحب شــرایع الاسلام فرموده اند: ثمرة عقد اجاره مالک گردانیدن منفعت است به عوض معلومی (محقق حلی ، ١٣٦٥، ج ٢: ٣٢٧) بین جعاله و اجاره تفاوت های متعددی مطرح شده که به آنها اشاره می شود: ١- اجاره عقد لازم است و لزوم آن از هر دو طرف می باشد اما جعاله از طرف جاعل و عامــل قبل از تلبس به عمل جایز اســت و از طرف عامل نیز بعد از تلبس به عمل جایز می باشــد و می تواند قبل از اکمال عمل رجوع کند ولیکن مستحق اجرتی نیست چــرا که جاعــل ، عوض را در مقابل مجموع عمل قــرار داده نه بعض عمل و هرگاه جاعل قبل از عمل رجوع کند، عامل مســتحق اجرتی نیســت چون در اینجا موضوع منتفی شــده و هرگاه جاعل بعد از شــروع عامل به عمل و قبل از انتهای عمل رجوع کند، عامل استحقاق اجرت عمل را دارد."