چکیده:
جامعه شناسی یکی از رشته های علوم اجتماعی است که پدیده های اجتماعی تحول یافته در جامعه را با روش علمی مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد. در واقع ، توصیف پیوندهای جامعه و ادبیات و تبیین نحوة انعکاس واقعیت های اجتماعی در آثار ادبی، هدف جامعه شناسی ادبیات است . و اهمیت این موضوع ، بیش از هر چیز به خوانده شدن آن و درک روایت توسط خوانندگان ، مربوط می شود. بلقیس سلیمانی، نویسندة اجتماعینگار و واقع نگاری است که سعی میکند ضمن بررسی تحولات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی جامعه عصر خود، بیان کند که ساخت های جامعه و اثر، همواره در پیوند با یکدیگر شکل گرفته اند. از همین رو آن چه در رمان آمده ، بازتابی از واقعیات اجتماعی و آگاهیهای جمعی و طبقاتی است .
خلاصه ماشینی:
«جامعه حاصل گردهمايي و عمل متقابل انسان هايي است که در کار و توليد مشترک ميکوشند و با يکديگر روابط اجتماعي و اقتصادي دارند» (ترابي، ١٣٧٩: ١٦) و ادبيات به اعتقاد رنه ولک «طريقي است براي درک آنچه شکست خورده و آنچه پيروز شده است ، يا آنچه کم کم در حيات اخلاقي جامعه نفوذ ميکند و برآن مسلط ميشود» (ولک ، ١٣٧٧: ١٩) و هدف جامعه شناس در يک نقد اجتماعي اين است که «تأثيري که ادبيات در جامعه دارد ونيز تأثيري که جامعه در آثار ادبي دارد» (زرين کوب ، ١٣٦١: ٤١) را مورد مطالعه و بررسي قرار دهد.
ابراهيم رهامي که معلم کلاس هاي عقيدتي شمس آباد است در اين کلا ها گلبانو را مي بيند، از او خوشش آمده و در جهت تحقق اهدافش -گرفتن زني روستايي فقير که پس از بچ دار شدن با پرداخت حق و حقوقش ، بچه را از او گرفته و او را طلاق داده و به روستايش بازگرداند - گلبانو را از بي بي خاور خواستگاري کرده و با او ازدواج ميکند.
اين دو طبقۀ حاکم خود باعث عذاب و رنج مردم -که گل بانو به عنوان شخصيت اصلي نمايندة مردم جامعه است - ميشود.
حداکثر آگاهي ممکن در اين رمان مختص گروه هاي کمونيستي است که در تلاش هستند تا جامعه اي بي طبقه ايجاد کنند که سهم همه در برخورداري از مزاياي اجتماعي به خصوص ثروت يکسان و برابر باشد.