چکیده:
با انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری اسلامی ایران در دوم خرداد ١٣٧٦، دوره نوینی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی آغاز گردید. در این دوره که به علت طرح و برنامه های اصلاحی رئیس جمهور به دوران اصلاحات مشهور شد، سیاست خارجی ایران در عین تداوم ، دستخوش تغییرات رفتاری شگرفی شد. اولویت یافتن توسعه سیاسی رد داخل ، صلح گرایی، تنش زدایی، اعتماد سازی، گفتگو و چند جانبه گرایی گفتمانی را در دستور کار سیاست خارجی قرار داد، به گونه ای که نوعی سیاست خارجی توسعه گرای سیاسی – فرهنگی شکل گرفت . در این گفتار تلاش میشود به طور خلاصه ، اصول ، اهداف ، استراتژی و ابعاد گوناگون سیاست خارجی ایران از ١٣٧٦ تا ١٣٨٤ بحث و بررسی شود.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس ، سياست خارجي جمهوري اسلامي در دوران اصلاحات بر اصول توسعه گرايي سياست فرهنگي، تنش زايي، اعتماد سازي، صلح گرايي و چند جانبه گرايي گفتماني استوار گرديد (فيروزآبادي، ١٣٨٨: ٤٥٠).
در حقيقت «جمهوري اسلامي ايران با طرح گفتگوي تمدنها و سياست تنش زدايي، منادي دعوت جهان به صلح مبتني بر عدالت ، تساوي و حذف زور در رابطه بين الملل » بود.
امريکا مهم ترين و مشکل ترين بعد سياست تشنج زدايي در اين دوره تلاش براي کاهش سطح تنش و رويارويي بين ايران و امريکا بود.
اعتماد سازي يکي ديگر از اصول سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در دوران اصلاحات ، اعتماد سازي همه جانبه بود.
Acheson, "The practice of partnership", Foreign affairs, (New York), January 1963, Vol. 41.
Revolution and Economic Transition: the Iranian Experience, Lbany: Stadte University of New York Press 1990.
The United states and Iran", CaRNEGIE Endowment for International peace, Policy, Brief, No. 14, March2002, p.
, Revolutionary Horizons, Regional foreign policy in post- Khomeini Iran, New York: st.
, Islam in foreign policy, Cambridge: Cambridge University Press 1985.
, The crisis of Iranian State: Demestic Foreign and Security policies in post- Khomeini Iran, Adelphi, paper 296, oxford University press, 1995.
Rosenau, The scientific study of foreian policy, (New york: The free Press,1971), P.
), Foreign policy in comparative perspective, Washington: Ca press, 2002, p18.
K. , " Iran’s foreign policy: Both North and south", Middle East Journal, vol 46, No 3 (Summer 1992), pp.
K. , " The Shilting premise of Iran’s foreign policy": Middle East Journal, Vol. 82, No, 2 (Spring 1992), pp.