چکیده:
حق آگاهی از جمله حقوق شهروندی است که دارای ابعاد گسترده ای می باشد. از سویی حق دسترسی به اطلاعات (حق جستجو) را می تـوان یکـی از عناصـر ضـروری آزادی بیـان دانسـت و از سوی دیگر مردم سالاری بدون تضمین حق آگاهی نمی تواند متضمن آینده ای روشـن باشـد. حـق آگاهی دارای دو مفهوم مضیق و موسع می باشد . آزادی در جستجوی اطلاعـات در مفهـوم مضـیق آن مد نظر قرار می گیرد در حالیکه در مفهوم موسع ، حق دسترسی به اطلاعات ملاک نظر می باشد. امروزه به دلایل مختلف از جمله مبارزه با فساد ، گسترش مشارکت شـهروندان ، بهبـود کیفیـت خدمات عمومی و ارتقای سطح زندگی افراد بـا آگـاهی از اطلاعـات کـاربردی، حـق دسترسـی بـه اطلاعات –دولتی- اهمیت بسیار یافته است به طوریکه کشورهای توسعه یافتـه عمـدتا از دهـه ١٩٨٠ میلادی به سمت آزادی اطلاعات حرکت نموده اند و کشورهای در حال توسعه نیـز عمومـا از دهـه اول قرن بیست و یکم به تصویب قانون آزادی اطلاعات روی آورده اند . در کشور ما نیز چند سالی است که موضوع آزادی اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است که نتیجه آن تصویب قانون انتشـار و دسترسی آزاد به اطلاعات در سال ١٣٨٨ می باشد . با توجه به موضوعات مورد اشاره در ایـن قـانون با محوریت حق دسترسی به اطلاعات که از مفاهیم حق آگاهی می باشد و اینکه مطبوعات از فعالان عرصه اطلاع رسانی می باشند نمی توان تاثیر تصویب این قانون بر نظام مطبوعـاتی کشـور را نادیـده انگاشت .در این تحقیق در پی بررسی این قانون و تاثیرات آن بر جنبه های مختلف نظـام مطبوعـاتی کشور خواهیم بود و با این قصد ابتدا به تعریف برخی از مفاهیم به کاربرده شـده در ایـن قـانون مـی پردازیم و سپس تاثیر آن بر نظام مطبوعاتی کشور را بررسی می کنیم .
خلاصه ماشینی:
"(انصاری،پیشین «آزادی اطلاعات »: ٢٤٤-٢٤٣) حمایت از سـلامتی افـراد ، در بنـد سـوم فصل چهارم قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات ، در ماده ١٦این قانون مورد اشاره قـرار گرفته است و به مؤسسات اجازه داده شده که در صورت احراز ایجاد مخاطرات علیه جـان و سلامت افراد یا امکان ورود خسارت مالی ، با تقاضای دسترسی بـه اطلاعـات افـراد مخالفـت نموده و از ارائه اطلاعات امتناع نماینـد ؛ همـانطور کـه فوقـا اشـاره شـد بـا توجـه بـه نسـبی و تخصصی بودن تشخیص مخاطره به جان و مال افراد و نبودن معیار مشخص برای احـراز آن ، اعمال این استثنا با اشکالاتی مواجه می گردد و چه بسـا مؤسسـات عمـومی بـا اسـتناد بـه ایـن استثنا و صرف ادعای احراز چنین مخاطراتی از سوی خود، مانع دسترسـی افـراد و مطبوعـات به اطلاعات باشند که این امر نقض حقـوق قـانونی افـراد در دسترسـی بـه اطلاعـات و آزادی مطبوعات در دسترسی و انتشار اطلاعات را به دنبال خواهد داشت ."