چکیده:
خاستگاه رشد و تداوم فرهنگ سکولاریسم در اروپاست ، به گونه ای که امروزه وجهه غالب فرهنگ غرب را تشکیل می دهد .در گستره فراملی، کلان ، ملی و فردی می توان از سکولاریسم بحث کرد. مجموعه مباحث این بخش در زمینه تبیین مفهوم ، روند شکل گیری و مبانی سکولاریسم است . در اروپا طی سده های پس از عصر روشنگری تحولاتی رخ داد که منجر به شکل گیری این فرهنگ شد. با توجه به انباشت سرمایه ناشی از انقلاب صنعتی و فراورده های صنعتی، این فرهنگ در قرن نوزدهم به استعمار و استثمار روی آورد. در مدتی اندک و به پشتوانه قدرت و توان نظامی و صنعتی، کشورهای جهان تحت استیلا و نفوذ آن قرار گرفتند. این تفکر در مواجهه با اندیشه دینی حاکم بر جوامع اسلامی پیامدهای گوناگونی به دنبال داشت .در این مقاله ، پرسش اساسی این است که سکولاریسم چیست ؟ فرایند شکل گیری و مبانی فکری آن کدام است ؟
خلاصه ماشینی:
"حیطه مفهومی «سکولاریسم » چیست ؟ آیا مراد از آن ، جدایی حوزه دین از سیاست است ؟ یا فراتر از آن ، الحاد و انکار خدا را نیز شامل می گردد؟ اگر مفهوم سکولاریسم ، الحاد را نیز در برگیرد، دولت مبتنی بر این رهیافت ، با دین در تمامی صحنه های فردی و جمعی و افراد دیندار، که بر اساس مبانی دینی، خود را موظف به دخالت در امور سیاسی می دانند، برخورد و مبارزه می کند.
در تعریفی دیگر، در باره مقومات فکری و فلسفه سکولاریسم آمده است : «سکولاریسم » نظامی عقلانی است که روابط بین افراد، گروه ها و مؤسسات را با دولت بر اساس مبادی و قوانین عمومی، که متضمن تساوی افراد جامعه در قبال آن است ، تنظیم می کند و مهم ترین شاخصه های آن عبارت است از : 66 ١ -جدایی دین از دولت ; ٢ -طرد قومگرایی و طایفه گری سیاسی ; ٣ -برقراری مساوات بین افراد ملت علی رغم اختلاف دینی که محاکم مدنی عمومی آن را تضمین می کنند ; ٤ -تساوی بین زن و مرد در قانون و احوال شخصی و اینکه فرد بر اساس قوانین دینی یا مدنی یا هر دو می تواند ازدواج کند ; ٥ -منشا قانونگذاری جامعه است که براساس نیازها و مشکلات قانون وضع می کند .
ب زمینه های فکری شکل گیری سکولاریسم ١ -نهضت اصلاح دینی: سکولاریسم مشربی است که تنها می تواند در اقلیم مسیحیت رشد و نمو کند; زیرا سرچشمه های آن در تعالیم مسیحیت به صورت تحریف شده وجود دارد."