چکیده:
پژوهش های متعددی عوامل موثر بر مصرف خانوار را مورد بررسی قرار داده اند و عمده این عوامل عبارت از انتظارات درآمدی ، خصوصیات اقتصادی و اجتماعی خانوار و محدودیت های استقراض هستند. اما اثر بیکاری مقطعی سرپرست خانوار بر روی مصرف خانوار ازبعد رفاهی بسیار اهمیت دارد، چرا که یک نظام تامین اجتماعی مناسب می تواند اثر نامطلوب بیکاری موقت را از بین ببرد. پرسشی که در این مطالعه مطرح می گردد آن است که خانوارهای ایرانی که سرپرستشان بیکار می شوند تا چه حد به این شوک واکنش نشان می دهند. برای پاسخ به این پرسش یک مجموعه «داده تابلویی » از «پیمایش هزینه و درآمد خانوار» مرکز آمار ایران استخراج گردید و با استفاده از روش تفاضل در تفاضل و کنترل سایر عوامل ، اثر تبدیل وضعیت اشتغال به بیکاری سرپرست خانوار بر مصرف خانوار سنجیده شد. نتیجه ها نشان داد که خانوارهای کم درآمد که با شوک بیکار شدن سرپرست خانوار خود مواجه می شوند، در پاسخ سطح مصرف خود را به طور معنی داری کاهش می دهد. این موضوع یک ضعف نظام تامین اجتماعی کشور را نشان می دهد، چرا که ، در صورت کارآمدی آن ، شوک موقت بیکاری نبایستی بر مصرف اثر معنی داری گذارد.
خلاصه ماشینی:
"برای پاسخ به این پرسش یک مجموعه «داده تابلویی » از «پیمایش هزینه و درآمد خانوار» مرکز آمار ایران استخراج گردید و با استفاده از روش تفاضل در تفاضل و کنترل سایر عوامل ، اثر تبدیل وضعیت اشتغال به بیکاری سرپرست خانوار بر مصرف خانوار سنجیده شد.
آنها از داده های تابلویی ایجاد شده از «پیمایش هزینه و درآمد خانوار» مرکز آمار ایران در سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ اثر پرداخت یارانه های نقدی بر روی عرضه نیروی کار خانوارها و افراد را در طول دو سال ابتدایی برنامه بررسی کردند.
جدول ١: بررسی وضعیت خانوارهای نمونه مورد بررسی (١٣٩١) متوسط مصرف متوسط متوسط سال های متوسط هزینه سرانه وضعیت سرپرست خانوار سرانه ماهیانه سن مزرن د دداارراازیمیزمن درآشباآشیمانماه دغکل ارببرددون ن ککاارر ٣٢٣٠٦(٩٣٦٥٧٨ر٢٦١٢٥٤یا١٨٧٩ل ٠٤٩٤٩٦)٣٢٤٩ منبع : محساسر٣٤٦٧بپه /ر١٢٤٦هسا٦٤٦٤٥ی پژوهتش حصیل ٧٢٣٩٤٨س/٢٧٨٧٦رپرست خور٨٧٦٠٦٢ا٠٦ک٩٤٥٣٤٣ی ٣٤٨(١٨٧٨٠٤ر١٣١ی٩٧ا١ل ) شاغل ، ۰/۲ درصد بیکار، ۷۹ درصد دارای درآمد بدون کار، ۰/۳ درصد محصل ، ۹ درصد خانه دار و ۱/۴ درصد در هیچ کدام از این گروه ها جای ندارند.
این در حالی است که خانوارهای با سرپرست بیکار در سال ۱۳۹۰ بوده که در سال ۱۳۹۱ شاغل شده اند، مصرف حقیقی خود را به میزان ۴۴۲۳۰۴ ریال افزایش داده اند.
مطابق جدول (۴) خانوارهای کم درآمدی که سرپرست آنها بیکار شده است یک شوک منفی در مصرف را تجربه می کنند، بنابراین پرداخت بیمه بیکاری یا هر نوع پرداخت انتقالی دیگر از طریق یک نظام تامین اجتماعی به خانوارهایی که با شوک بیکاری سرپرست خانوار روبه رو شده اند می تواند مانع از کاهش سطح مصرف این خانوارها باشد."