چکیده:
چکیده :
شهرت دو پایور سیاسی علوی یکی حسن بن زید(داعی کبیر)و دیگری حسن بن علی اطروش(ناصر کبیر) به دلیل دارا بودن ویژگی های بارز سیاسی- فرهنگی در میان حاکمان علوی تبرستان نه تنها به واسطه درانداختن دولتی شیعی بوده است، بلکه ناظر به القابشان متاثر از مشی سیاسی و یا رفتارهای فرهنگی در ایجاد مقبولیت و مشروعیتی همزمان در آن سرزمین نیز بوده است.فاصله میان دعاوی آنان در تمسک به شیوه های حکومتی امام علی(ع)و بروز رفتارهای سیاسی سرکوب گرانه در مناسبات با دولتها و امرای هم جوار و و یا مشی فرهنگی افراطی آنان در انقیاد توده مردم مجموعه ای پرتناقض از رفتار سیاسی و مشی فرهنگی آنان را به همراه داشته است .واکاوی مساله تعارض میان دعاوی و رفتارهای آنان و مطالعه جامعه شناختی مشی سیاسی-فرهنگی آنان خواست پژوهش حاضر است.از آزمون فرضیات این نتیجه حاصل شد که مشی سیاسی و فرهنگی تعارض گونه این دو حاکم بر گرفته از دعاوی بی پایه بدون تعمیق شریعت در نهاد حاکمیت ایشان و سرانجام عدم تطابق میان ادعا و رفتارهای منجر به احراز قدرت و کسب منزلت سیاسی بوده است.
خلاصه ماشینی:
تحلیلی جامعه شناختی از دوگانگی رفتار سیاسی – فرهنگی حاکمان شیعی تبرستان مطالعه موردی : حسن بن زید و حسن بن علی علوی * فاطمه جان احمدی ** سجاد رمضانی 1 چکیده شهرت دو پایور سیاسی علوی یکی حسن بن زید (داعی کبیر) و دیگری حسن بن علی اطروش (ناصر کبیر) به دلیل دارا بودن ویژگی های بارز سیاسی - فرهنگـی در میان حاکمان علوی تبرستان نه تنها به واسطه درانداختن دولتی شیعی بـوده اسـت ، بلکه ناظر به القابشان متـاثر از مشـی سیاسـی و یـا رفتارهـای فرهنگـی در ایجـاد مقبولیت و مشروعیتی همزمان در آن سرزمین نیز بوده است .
مقدمه تلاش های فرهنگی متکی بر دعاوی مذهبی امرای علوی طبرستان و حضور فعـال و نقـش کم نظیر این دو حاکم بدین دلیل که تبرستان را از سلطه امرای طاهری و سامانی رهانیده اند و تبرستان را محلی امن برای عزیمت و سکنای مهاجران علوی و سادات تبدیل کرده انـد، در تاریخ سیاسی -فرهنگی ایران مهم و تعیین کننده است .
) افزون براین شواهد ، یکی دیگر نمونه های بارز مناسبات خصمانه با سـادات و رقبـای سیاسی و مذهبی می توان به جریان محمد بن حمزه بن یحیی بن حسین بن زید بن علـی بن حسین بن علی بن ابی طالب که از سادات حسینی بوده است اشاره کـرد.
یعقـوب نیـز ابتـدا ساری را تصرف کرد و سپس به آمل دست یافت و با تسخیر آن جـا خـراج دو سـاله را از مردم آمل گرفت (ابن اسفندیار، ٢٤٦/١)اما این پیروزی های پیـاپی دوامـی نداشـت ؛ چراکـه موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی دیلم ، کار را برای سپاهیان یعقوب دشـوار سـاخته بـود.