چکیده:
در روزگار کنونی که انبوه اطلاعات گوناگون از دروازههای اطلاعاتی مختلف ورود میکند؛ اوّلین جامعهی رسمی آموزشی برای کودکان، مدرسه و کتابهای درسی است. آموزش کودکان برای شناخت هویت و حفظ و ارتقای هویّت ملّی مهم است، زیرا کودکان سرمایهها و آیندهسازان کشور هستند. هدف این پژوهش بررسی مولفههای هویت ملی با تاکید بر فرهنگ و میراث فرهنگی در متون درسی کتاب «فارسی بخوانیم» دوره اوّل ابتدایی است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعهی آماری این تحقیق متون کتابهای «فارسی بخوانیم» دوره اوّل ابتدایی (پایه اوّل تا سوم) آموزش و پرورش سال 1394-1393 است و دادههای تحقیق با بهرهگیری از آمار توصیفی تحلیل شدهاند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد میزان توجه متون کتاب فارسی به مولفهی هویّت ملّی در سه پایهی بررسی شده یکسان نیست و بیشترین فراوانی این مولفه را پایه اوّل دبستان به خود اختصاص داده؛ درحالیکه در کتاب فارسی پایه سوم ابتدایی، با این که کودک تسلّط بیشتری بر خواندن و نوشتن دارد و قدرت تحلیل و استنباط او نسبت به سال اوّل بیشتر شده، توجّه به مضامین مرتبط با هویّت ملّی تقلیل یافته است. همچنین یافتههای این پژوهش در بررسی میزان فراوانی شاخصهای فرهنگ و میراث فرهنگی در کتابهای یاد شده حاکی از این است که از مولفهی آشنایی با فرهنگ و روش زندگی اسلامی بیش از سایر شاخصها در متون استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٢-٩: میزان فراوانی مؤلفه بعد فرهنگ و میراث فرهنگی برحسب عناوین در کتاب های فارسی بخوانیم دوره اول ابتدایی ردیف عنوان فراوانی درصد 1 نگاره ها 4 6/5 2 آموزش نشانه 4 6/5 3 روان خوانی 1 1/6 4 باهم بخوانیم 3 4/8 5 ستایش و نیایش 5 8 6 دروس 32 51/6 7 بخوان و بیندیش 7 11/2 8 بخوان و حفظ کن 4 6/4 9 حکایات 2 3/2 10 مجموع 62 100 جدول ٢-٩ نشان میدهد در کتاب های دوره اول ابتـدایی در مجمـوع از ٦٢ واحـد ثبت شده در زمینه عناوین مرتبط با بعد فرهنگ و میـراث فرهنگـی، بیشـترین فراوانـی واحدهای ثبت شده با ٣٢ واحد مربوط به عنـوان دروس و پـس از آن عنـوان بخـوان و بیندیش با ٧ واحد است و کمترین واحدهای ثبت شده مربوط به عناوین روان خـوانی و حکایات به ترتیب با یک و دو واحد ثبتی هستند.
٤- یافته های پژوهش نشان میدهد از مجموع ١٢٤ واحد ثبت شده مربوط بـه ابعـاد هویت ملـی در متـون کتـاب هـای فارسـی بخـوانیم دوره ابتـدایی (اول ، دوم و سـوم )، بیشترین فراوانی با ٦٢ واحد ثبتی مربوط به بعد فرهنگ و میـراث فرهنگـی اسـت و در این بعد نیز از میان ٦ شاخص بررسی شده آن ، شاخص های آشنایی با فرهنـگ و روش زندگی اسلامی بـا ١٧ واحـد ثبـت شـده و پـس از آن شـاخص آشـنایی بـا نمادهـا و اسطوره های ملی با ١٦ واحد بیشترین واحدهای ثبتی را به خود اختصاص داده اند."