چکیده:
برای کاهش زیانهای ناشی از رخداد زمینلغزش و شاید پیشگیریی از وقوع آن اولین گام تهیه نقشهای نسبتاً دقیق از مناطق مستعد زمینلغزش است. پارامترهای بسیاری بر دقت مدلهای پهنهبندی خطر رخداد زمینلغزش موثراند که اولویتبندی اولیه عوامل موثر از جمله این پارامترها میباشد. هرچه اولویتبندی اولیه عوامل موثر بر رخداد زمینلغزشها دقیقتر باشد، مدل نهایی انطباق بیشتری با پتانسیل لغزه خیزی منطقه خواهند داشت. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی تاثیر نوع اولویتبندی اولیه عوامل موثر بر دقت نقشههای پهنهبندی خطر تهیه شده به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) میباشد. برای این منظور ابتدا اولویتبندی اولیه عوامل موثر با استفاده از نظرات کارشناسی محض انجام گرفت، سپس از رابطه رگرسیونی چند متغیره (MR) و نظرات کارشناسی به صورت تلفیقی برای اولویتبندی اولیه عوامل موثر استفاده گردید. نهایتاً نقشههای پهنهبندی خطر تهیه شده به هر دو روش AHP کارشناسی محض و AHP تلفیقی با استفاده از شاخصهای ارزیابی مدلهای پهنهبندی به آزمون گذاشته شدند. برای انجام این تحقیق، حوضه رودخانه ماربر (پادنای سمیرم) به عنوان منطقه هدف انتخاب و نقشه پراکنش زمینلغزش-های حوضه تهیه شد. سپس 9 عامل لیتولوژی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، کاربری ارضی و بارش در قالب 54 پارامتر به عنوان عاملهای موثر در رخداد زمینلغزشهای منطقه در نظر گرفته شدند و لایههای اطلاعاتی آنها جهت انجام آنالیزها تهیه شد. اولویتبندی اولیه عوامل و پارامترهای موثر بسته به روش اولویتبندی (کارشناسی محض یا تلفیقی) انجام و مراحل تحلیل سلسله مراتبی برای هرکدام انجام شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که شاخص زمینلغزش در نقشه پهنهبندی تهیه شده به روش AHP تلفیقی (ضرایب رگرسیونی و قضاوت کارشناسی) کاملاً مشخص و از دقت بیشتری در تفکیک پهنههای مستعد خطر نسبت به روش AHP کارشناسی محض برخوردار است. همچنین کلیت مدل نیز بر اساس شاخص کیفیت (Qs) مناسبتر میباشد.