چکیده:
ارتش ترکیه در سال های 1960، 1971، 1980، 1997.م به خاطر حقی که «کمال آتاترک» برای محافظت از جمهوری ترکیه و حفاظت از ارزشهای کمالیستی به موجب قانون اساسی به ارتش واگذار کرده، دست به کودتا زده است، ولی با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2003.م و توسعه همه جانبه ترکیه، این کشور، گذار واقعی به دمکراسی و مردم سالاری را در پیش گرفته بود و حزب عدالت و توسعه از طریق راههای قانونی و اصلاح قانون اساسی تصویب شده در زمان کودتاهای نظامی، راههای منتهی به کودتا را در این کشور بسته بود، ولی ارتش برای بار پنجم در 15جولای 2016 دست به کودتای نظامی علیه جزب عدالت و توسعه زده و این سوال را ایجاد کرده که با وجود توسعه همه جانبه ترکیه از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه و در پیش گرفتن راه گذار به دموکراسی و محدود کردن نقش ارتش در سیاست، چه عواملی باعث شده تا این نهاد نظامی دوباره اقدام به کودتا کند؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که علت شکلگیری چنین کودتایی، محروم کردن ارتش از تواناییهای ارزشی معطوف به قدرت خود و محروم کردن جنبش فتح الله گولن از فعالیتهای خود در داخل ترکیه و عدول از ارزشهای کمالیستی توسط حزب عدالت و توسعه بوده است. روش پژوهش این مقاله نیز مبتنی بر روش تحلیلی - توصیفی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی می باشد.
Due to the assigned right according to the constitutional law by Kemal Ataturk for the protection of the republic of Turkey and Kemalism values, the Turkey army in the years of 1960, 1971, 1980, and 1997 have attempted a coup. But with the empowerment of justice and development party in 2003 and comprehensive development of the country, Turkey was on an ongoing passing to democracy. In addition, the party of justice and development has closed the ways leading to the coup through legal strategies and modification of the enacted constitutional law during military coups. Though, the army attempted military coup against the party of justice and development for the fifth time in 26th July, 2016. Therefore, this question raises that in spite of the comprehensive development of Turkey after justice and development party coming to power and paving the way for a more liberal and democratic atmosphere and also limiting the role of army in politics, what factors have caused and set the stage for this military organization to attempt a coup? In response to this question this hypothesis took form that the reasons for such a coup could be depriving the army from value capabilities related to its power and depriving the movement of Fethullah Gulen from doing activities inside Turkey and ignorance of Kemalism values by the party of justice and development. The present study is based on analytical-descriptive method and also written and virtual sources were utilized for collecting the data.
خلاصه ماشینی:
"م و توسعه همه جانبه ترکیه ، این کشور، گذار واقعی به دمکراسی و مردم سالاری را در پیش گرفته بود و حزب عدالت و توسعه از طریق راه های قانونی و اصلاح قانون اساسی تصویب شده در زمان کودتاهای نظامی، راه های منتهی به کودتا را در این کشور بسته بود، ولی ارتش برای بار پنجم در ١٥جولای ٢٠١٦ دست به کودتای نظامی علیه جزب عدالت و توسعه زده و این سوال را ایجاد کرده که با وجود توسعه همه جانبه ترکیه از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه و در پیش گرفتن راه گذار به دموکراسی و محدود کردن نقش ارتش در سیاست ، چه عواملی باعث شده تا این نهاد نظامی دوباره اقدام به کودتا کند؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که علت شکل گیری چنین کودتایی، محروم کردن ارتش از تواناییهای ارزشی معطوف به قدرت خود و محروم کردن جنبش فتح الله گولن از فعالیت های خود در داخل ترکیه و عدول از ارزش های کمالیستی توسط حزب عدالت و توسعه بوده است .
تعدادی از افسران ارتش ، دست به کودتای نظامی علیه اردوغان زدند و دلیل این اقدام ارتش در قالب تئوری محرومیت نسبی تد رابرت گار که علت کودتا و خشونت سیاسی را محروم کردن افراد، جامعه و نهادهای حاکم از ارزشها و انتظارات فزاینده خود میداند، ارتش ترکیه به دلیل محروم شدن از ارزشهای معطوف به قدرت خود و محروم شدن از انتظارات فزاینده دخالت در سیاست در ترکیه که توسط حزب عدالت وتوسعه از طریق سلسله اقدامات همچون محدود کردن نقش ارتش در شورای امنیت ملی، منحل شدن سازمان «ارگنه کن »، اصلاحات قانون اساسی در سال ٢٠١١م ."