چکیده:
نقشة مفهومی یکی از روشهای بازنمایی دانش است که اثر بخشی آن در آموزش، تدریس و یادگیری
در پژوهشهای متعدد نشان داده شده است. در دومین کنفرانس بین المللی نقشه های مفهومی در
کاستاریکا، خامسان ( 2009 ) تردیدهایی را در کاربرد نقشة مفهومی بر اساس ساختار زبان مورد استفاده،
مطرح کرد. در این مقاله محدودیتهای کاربرد نقشة مفهومی در زبانهای با ساختار دستوری متفاوت با
زبان انگلیسی (فاعل+ فعل+ مفعول) مورد بررسی قرار گرفته است. تفاوت عمدة ترسیم نقشة مفهومی با سایر روشهای بازنمایی دانش، در نوع ترسیم آن بر مبنای شکلگیری گزاره، بهعنوان کوچکترین واحد
زبان، است. در نقشة مفهومی دو مفهوم و پیوند بین آنها یک گزارة کامل را شکل می دهند . بر این
اساس در زبان انگلیسی ترسیم و خواندن نقشة مفهومی با توجه بهساختار آن به راحتی امکانپذیر است
اما در زبانهایی که ساختار اصلی آنها با زبان انگلیسی متفاوت است (از جمله زبان فارسی با ساختار
فاعل+ مفعول+ فعل)، این سوال مطرح است که آیا استفاده از نقشة مفهومی میتواند به همان شکل و
میزان اثری باشد که پژوهشهای متعدد، کاربرد آن را در زبانهای با ساختار فاعل+ فعل+ مفعول نشان
دادهاند؟ در این مقاله ضمن معرفی نقشة مفهومی و تمایز آن با سایر ابزارهای بازنمایی دانش، نقش
ساختار زبان در ترسیم نقشة مفهومی تشریح و مشکلات بهکارگیری این روش در زبانهایی با ساختار
دستوری فاعل+ مفعول+ فعل تشریح شده است. مدلهایی برای کاربرد این روش در زبانهای با ساختار
فاعل+ مفعول+ فعل نیز پیشنهاد شده است.
خلاصه ماشینی:
"1 Takeya, Yasugi, Funabashi & Nogaoka 2 Typology 3 Tomlin 4 Dryer جدول ٢: انواع زبان های بر اساس ترتیب واژگان (فاعل ، فعل و مفعول ) با ذکر مثال ( به تصویر صفحه مراجعه شود)تعدادی از رایج ترین زبان ها بر اساس نوع سـاختار زبـان و تعـداد صـحبت کننـده در پروژة پژوهشی تحت عنوان UCLA٧ (٢٠٠٨) ارائه شده است .
( به تصویر صفحه مراجعه شود)شکل ٥: مثالی ساده از یک نقشة مفهومی و جملات مربوط به آن در زبان فارسی پژوهش در مشکلات ترسیم نقشة مفهومی در زبان های SOV اگرچه نقشة مفهومی ابتدا برای استفاده انگلیسی زبان ها ابداع شده اما با توجه بـه ویژگـی هـای برجستة آن ، پژوهشگران در کشورهایی با ساختار زبانی مشابه با انگلیسـی ، از جملـه فرانسـوی ، ایتالیایی و اسپانیایی ، به طور گسترده از آن به عنوان یک ابزار یادگیری مؤثر استفاده کردنـد.
در این موارد، ربط بـین دو مفهوم نوشته نشده و لذا نوع ارتباط بین مفاهیم مشخص نمـی شـود (بـه طـور مثـال ، تاکیا، یاسوجی ، فاناباشی و نوگااوکا١٠، ٢٠٠٦؛ مصرآبادی ، فتحی آذر و اسـتوار، ٢٠٠٥؛ گرو- ماینزا، هان و جو١١، ٢٠٠١) 1 Kilic 2 Mesrabadi, Fathi Azar & Ostovar 3 Lee 4 Kozminsky, Nathan & Vaizberg 5 Kharade & Thomas 6 Tumen & Taspinar 7 Ojima 8 Vakilifard & Armand 9 Yamada 10 Takeya, Yasugi, Funabashi & Nogaoka 11 Grow-Maienza, Hahn & Joo ٤."