چکیده:
شاعران و نویسندگان از یک طرف با عنایت به شکل و حالت و ویژگی حروف الفبای پارسی و از طرف دیگر با تکیه بر ارزشهای دینی و مذهبی و اجتماعی حروف مقطعه قرآنی که مشترکات فراوانی با هم دارند، دست به مضمونآفرینیهای بکری میزنند و با خلق ترکیبات و عبارات و تعابیر و تصاویر نغز، از این علائم ظاهری حروف به نحو مطلوب بهره میبرند. با توجه به اهمیت و جایگاه حروف، چه حروف مقطعه قرآنی و چه الفبای پارسی، در این مقاله سعی کردهایم با ارائه شواهد شعری و نثری از ساختارها و کاربردهای مشترک و مختلط هنری و ادبی و دینی هردو مقوله حروف، در ادب پارسی، جایگاه این حروف را در خلق تعابیر و مضامین ادب پارسی بهویژه در اشعار عرفای شاعر بیشتر بنمایانیم.
خلاصه ماشینی:
"پیشینه تحقیق در خصوص حروف مقطعه و جایگاه دینی و مذهبی و اعتقادی آن در قرآن کـریم ، در تفاسیر و کتب و مقالات تحلیلی و پژوهشی دینی، مطالب فراوانی بیان شده اسـت و هـر یک به نوبه خود به گونه ای سعی در رازگشایی این حروف رمزآلود قرآنی داشته اند؛ برخی در ارائه نکاتی تازه و نغز موفق بوده اند، مطالب برخی هم تکراری و برگرفته از دریافت هـا و آموزه های دیگران بوده است ، برخی نیز با وجود تلاش های فراوان راه به جایی نبرده انـد و در عالم حدسیات و گمان ، سخنان رازآلود و دور از ذهنی را ارائه داده اند.
// بـا سـاختاری هنری و ادبی ضمن بیان مفاهیم و معانی حروف مقطعه قرآنی و توجه به شـکل و حالـت این حروف ، با توجه به شکل و حالت خمیده و کج و ناراست حرف نـون ، بـه کجـی ابـرو، زلف پرشکنج و پرخم و تابدار، انحنای تیغ و شمشیر، قـد و قامـت خمیـده ، قوسـی کـف دست ، هلال ماه ، حالت سجده ، خطوط کج و ناراست طغرا توجه دارد و معمـولا از سـوره نون ، زلف پرخم و شکنج و مجعد مراد است .
از میان حروف مقطعه قرآنی، یاسـین بـیش تـر از دیگـر حـروف مورد توجه این شعرا بوده است ، و مولوی و سنایی از جمله شعرایی هسـتند کـه بـیش از دیگران از یاسین در مضامین و تعابیر و ترکیبات دینی و ادبی و عرفانی بهره جسته اند."