چکیده:
شاید بتوان کاوۀ آهنگر را نخستین قهرمان شناختهشدۀ قیام مردمی دانست که در متون گوناگون نمود یافته است. قیام کاوه یکی از خاستگاههایِ ایرانیِ اسطورۀ خیزش قهرمانان ملی و مبارزان بیدارگر علیه حاکمان بیدادگر است. کاوه قهرمانی ملی و اسطورهای است که ملت خود را از سیطرۀ ستمکاریهای ظالمی چون ضحاک ماردوش رهانید. این قهرمان بزرگ در میان قوم کُرد نیز جایگاه ویژهای دارد و از شخصیتهای مؤثر و برجستۀ نمایشنامۀ منظوم «کاوهی ئاسنگهر» شیرکو بیکس است. نگارندگان در پژوهش حاضر به بررسی این نمایشنامۀ منظوم و بازنمود آرمانخواهانۀ قیام کاوۀ آهنگر در این منظومه پرداختهاند. در این پژوهش، شیوۀ بازتاب آرمانخواهانۀ سیمای این قهرمان ملی و اسطورهای و دیگرسانیهای ساختاری، خویشکاریها و پایانبندی متناسب با ایدئولوژی سراینده در این منظومه بررسی خواهد شد. شیرکو بیکس این روایت اسطورهای را با هدف بیان مصائب و مسائل قوم کُرد سروده و با دستبردی هدفمند و سویهدار، اسطورۀ کاوه را با شمایلی نو از کنه ناخودآگاه جمعی به پیکارگاه مبارزات قومی و عرصۀ چالشهای اجتماعی فراخوانده است. در بازخوانی این اسطورۀ اعتراض، خواهیم دید که کاوه سیمایی امروزی و سیاسی و از آغاز تا انجام قیام، حضوری پویا دارد. شخصیتها در این منظومه متعدد و رمزگونهاند؛ گفتوگوها (دیالوگها)جنبۀ فلسفی دارند و کاوه نیز در هیئتی جدید با کارویژه و خویشکاری متناسب با فضای سیاسی ـ اجتماعی توصیفشده در این منظومه، به شخصیتی سیاسی تغییر چهره داده است؛ به گونهای که میتوان گفت منظومۀ «بیکس» منظومهای رمزی، فلسفی و سیاسی است.
various purposes. Many religious traditions recommend killing animals to avoid from disaster. In order to get rid of the evil and throw it into the blood and non-blood forms, apotropaic belief is common among the people of Bakhtiari. Based on the thaughts of the Islamic religion and the Eid al- Adha, the Bakhtiari people, sacrifice animals on mountains like sheep, goats and cattle. Another reason people kill animals is to remove evil in wedding ceremony.Among other ritual, it should mention writing pray, Damband Kardan. The aim of this study is to show how and why the tradition is held and also ways of apotropaic belief with blood via killing animals in Bakhtiari tribe.By adopting descriptive –analytical research methodology, this research shows that Bakhtiari tribe follow sacrificing traditions to obey God’s sayings, but some part of it has mythological appearance and traces; such as killing animals on the top of the mountains and ornamenting animals to be killed under tree, pouring blood on the ground and putting blood on the face and head.