چکیده:
در راستای بررسی نقش بهلول در حوادث مسجد گوهرشاد لاجرم باید به دنبال عواملی بود که موجبات پیدایش این قیام را فراهم آورده است. یا به عبارت دیگر ظهور مجاهدانی همچون بهلول در بروز این قیام نقش موثری داشته اند؛ در جستجو پیرامون منابع و مآخذ موجود، ردپای رضاخان و اصلاحات او را می توان به عنوان عامل اصلی قیام دلیر مردانی همچون بهلول در واقعه مسجد گوهرشاد بشمار آورد.
خلاصه ماشینی:
"با این پیروزی، شـیخ در اجـرای مقاصـد خـود کـه مخالفـت بـا رواج بـی دینـی و بـد حجـابی عهد رضا شاه بـوده ، مـسمم تـر و راسـخ تـر مـی شـود و بعـد از ایـن قـضیه بـه قـم مـی رود و در مسجد شاه بر ضـد مطـامع انگلـیس در ایـران سـخنرانی مـی کنـد و بـه خـراب کـردن رضـا شـاه و عــواملش مــی پــردازد کــه زنــدانی مــی شــود و بــا اعتــصابات مــردم تهــران آزاد و راهــی ســبزوار می شود و در طی این مـدت تـا حادثـه مـسجد گـوهر شـاد بـه مـسافرت و بـه منبـر رفـتن در شـهر هــای چــون شــیراز، اصــفهان، کرمــان ، غــرب ، و جنــوب ایــران مــی پــردازد و از ایــن راه در پــی ١- بهلول، محمد تقی .
آنچنـان وی بـه عنـوان خـادمی همیـشه در پـی خـدمت بـه مردم بوده که این امـر نیـز دز کارهـای او از جملـه رفـتن بـه بـم در پـی حادثـه زلزلـه بـم و کمک به مـردم حادثـه دیـده بـرای همگـان روشـن و مبـرهن بـود و اینـک پـس از گذشـتن سالها از حادثه ای همچون مـسجد گوهرشـاد، مـی تـوان ازعـان داشـت کـه حـضور کـسانی چــون شــیخ محمــد تقــی و امثــال وی در روشــن کــردن فکــر ذهــن مــردم نــسبت بــه اصلاحات رضا شاه و دین سـتیزی او،بـسیار مـوثر بـوده و مـردم بـا ایـن جنـبش هـا و قیـام علیه حکومـت کفـر و ظلـم پهلوی،بـه قـدرت نهفتـه خـود پـی بـرده و انقـلاب ایـران را در سـال ٥٧ بـه ثمـر رسـاندند."