چکیده:
به دنبال اجرای سیاست اسکان عشایر توسط رضاشاه، عشایر بویراحمد کـه اسـاس و بنیـان زنـدگی ایلی خویش را در حال نابودی و تحول می دیدند، برای دفاع از هستی خویش بـه مقابلـه و مبـارزه پرداختند و سرانجام این مبارزات که گاه خونین و سنگین بود، تسلط مـوقتی پهلـوی اول را در پـی داشت . به دنبال حضور و حاکمیت حکومت ، ادارات دولتی از سال ١٣١٠ هـ.ش ، تا ١٣٢٠ هــ.ش ، در شهر تل خسرو استقرار یافتند. نیروهای حکومتی منطقه تل خسرو را برای ایجـاد شـهرک، مقـر فرماندهی خود و اسکان عشایر مناسب تشخیص داده، و به تبع آن تمـامی ادارات دولتـی در شـهر دایر گردیدند. بخشداری تل خسرو به مانند خود بویراحمد، زیر نظر فرمانـداری شهرسـتان بهبهـان به ادارهی امور کهگیلویه و بویراحمد مـی پرداخـت . بعـد از سـقوط رضاشـاه و بازگـشت خـوانین تبعیدی، شهر تل خسرو و تمام سازمان و ادارات آن توسط مـردم منطقـه و خـوانین از بـین رفـت . علل این امر را می بایست این نکته ذکر کردکه ، تل خسرو را نمادی از ظلم و ستم حکومت پهلـوی می دانستند. اطلاحات محمدرضاشاه بار دیگر عشایر منطقه را به جنب و جوش و مبـارزه واداشـت و جنگ های خونینی را موجب گردید. هر چند عـشایر منطقـه سـرکوب شـدند ولـی ، در بهبوحـه مبارزات، مناطق کهگیلویه و بخش های بویراحمد و گچـساران از اسـتانهـای فـارس و خوزسـتان منفک و مستقل شدند. دولت فرمانداری کل کهگیلویـه و بویراحمـد و بـه تبـع آن اسـتانداری کـل کهگیلویه و بویراحمد را تاسیس کرد و ادارات و ارگانهای دولتی را بـه ترتیـب در یاسـوج مرکـز فرمانداری کل دایر نمود. حکومت پهلوی از ترس ایجاد آشوب و شورشهـای دیگـر، تـسلط هـر چه بیشتر بر منطقه و آرامنگه داشتن عشایر، اجرای سیاست های خـویش از جملـه اسـکان عـشایر، خلع سلاح مردم منطقه ، تامین امنیت مناطق نفت خیز جنوب، در پی آن بـود تـا هـر چـه سـریعتر، منطقه شکل شهریت و یکجانشینی پیدا کند. تمامی تحولات اداری پیاده شده در منطقه را مـی تـوان بازتاب مستقیم تحولات سیاسی دانست ، چرا که دولت بعد از جنگ هـای تـامرادی و گجـستان بـه دنبال آن بود تا نیروهای شورشی و عشایر خلع سلاح شوند که لازمه ی انجام این سیاست هـا، ابتـدا یکجانشینی عشایر و به دنبال آن سرگرم نمودن مردم منطقه در ادارات و کارخانجات کـه اغلـب بـا اشتیاق مردم منطقه نیز مواجه بود. این پژوهش در پی یافته هایی برای ایـن پرسـش هاسـت کـه اولا تحولات اداری بویراحمد کنونی (خاصه ایل بویراحمد)، تایع چه عواملی بوده اسـت ؟ ثانیـا عوامـل سیاسی چرا و چگونه باعث تحـولات اداری و تبـدیل دهـستان یاسـوج بـه شـهر و مرکـز اسـتان گردید؟ ثالثا این تحولات سیاسی و به ویژه اداری چه تاثیرات و پیامدهای عمرانی ، رفاهی ، سیاسـی و اجتماعی بر زندگی مردم داشته است ؟
خلاصه ماشینی:
"این پژوهش در پی یافته هایی برای ایـن پرسـش هاسـت کـه اولا تحولات اداری بویراحمد کنونی (خاصه ایل بویراحمد)، تایع چه عواملی بوده اسـت ؟ ثانیـا عوامـل سیاسی چرا و چگونه باعث تحـولات اداری و تبـدیل دهـستان یاسـوج بـه شـهر و مرکـز اسـتان گردید؟ ثالثا این تحولات سیاسی و به ویژه اداری چه تأثیرات و پیامدهای عمرانی ، رفاهی ، سیاسـی و اجتماعی بر زندگی مردم داشته است ؟ کلیدواژه ها: بویراحمد، حکومت پهلوی، تحولات اداری ، عشایر، نبرد تامرادی ، جنگ گجستان سؤال اصلی این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی است ، که عوامـل مـؤثر در تغییـر و تحـولات اداری بویراحمد، در دوره پهلوی کدامند؟ و در درون سؤال اصـلی ، سـؤالات فرعـی دیگـری، چون علل و شکل گیری تحولات سیاسی - اداری عصر پهلوی اول و پهلوی دوم به تفکیک چه عواملی بودهاند، مطرح خواهد بود.
همـان گونـه کـه پهلوی اول سعی کرده بود تا با تأسیس شهر تل خسرو و فرستادن خانوارهای مختلف که آنهـا خود به گونه ای با هم در رقابت و اختلافهای طایفه ای بودند، مانعی بر سر راه اتحاد آنـان بـا یکدیگر بر ضد دولت ایجاد کند، پهلوی دوم نیز تلاش نمود با تأسیس شهر یاسوج مـردم را از طوایف مختلف با روشهای گوناگون تشویق به زندگی در شـهر و یکجانـشینی کنـد کـه ایـن یکجانشینی می توانست کمک زیادی به امنیت منطقه و سیاست های دولـت کنـد."