چکیده:
گاهی تکرار واجها و هجاها با اندیشه و مفهوم مولف تناسب دارد و به همین سبب برجستگی و تشخص در کلام و متون ادبی را افزون و مخاطب را جذب میکند. تکرار صامتها و مصوتها تحت عنوان هماهنگی آوایی، قدرت القای معانی خاصی را دارند که زبانشناس فرانسوی موریس گرامون به این مساله پرداخته و ابراز داشته است که شاعر و نویسنده با به کارگیری واژگانی که از واجهای مشابهای تشکیل شدهاند، تصاویر ذهنی خویش را بدون شرح جزئیات، به خوبی تداعی میکنند. پژوهش حاضر با تکیه بر نقد فرمالیست و نظریهی گرامون با روش توسعهای- کاربردی، دو جزء مبارکهی 16 و 17 قرآن کریم را مورد بررسی قرار داده و بیان میدارد که هماهنگی آوایی روشی است که میتواند به مولف کمک رساند که معنا را از طریق فرم و ساختار ادبی بدون اطناب کلام به مخاطب منتقل کند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که قرآن کریم نیز از این ویژگی برخوردار است و انتقال مقصود و معنا با تکرار واکهها و همخوانها، تاثیر ژرفی بر خواننده گذاشته و وی را به سوی معنا رهنمون ساخته است؛ همچنین بررسیها نشان میدهد که بیشترین بسامد در میان واکهها، مختص واکهی درخشان برای بیان عظمت و شکوه خدای متعال و در میان همخوانها، مختص همخوان سایشی میباشد که برای تداعی حس تشویش و اضطراب کافران و مشرکان به کار رفته است.
خلاصه ماشینی:
نتایج این پژوهش حاکی از آن است که قرآن کریم نیز از این ویژگی برخوردار است و انتقال مقصود و معنا با تکرار واکهها و همخوانها، تأثیر ژرفی بر خواننده گذاشته و وی را به سوی معنا رهنمون ساخته است؛ همچنین بررسیها نشان میدهد که بیشترین بسامد در میان واکهها، مختص واکهی درخشان برای بیان عظمت و شکوه خدای متعال و در میان همخوانها، مختص همخوان سایشی میباشد که برای تداعی حس تشویش و اضطراب کافران و مشرکان به کار رفته است.
نوشتار حاضر در پی آن است که القاگری آواها را در دو جزء شریفهی 16 و 17 قرآن کریم با روش توسعهای – کاربردی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و به این پرسشها پاسخ دهد: 1) Leech Morice Grammont آیا هماهنگی آوایی مخاطب را در درک معنا بدون توجه به بافت موقعیتی و فرهنگی یاری میرساند؟ 2) کدام واکه و همخوان در دو جزء 16 و 17 قرآن کریم بیش از دیگر واجها مورد استعمال قرار گرفته است و چه معنایی را القا میکند؟ بحث توازن در بخش قاعدهافزایی بسیار گسترده است؛ از این رو تنها به تحلیل آوایی آیات الهی قرآن کریم با تکیه بر نظریهی القاگری گرامون میپردازیم و معانی ظریفی را توسط این تحلیلها کشف و بیان میکنیم.
همچنین حرف اضرابیهی "بل" برای روی گردانی از یک سخن و انتقال به سخن دیگر استفاده میشود(السامرایی، 2000، ج3: 257) در آیهی فوق این حرف سه بار با فاصلهی بسیار کوتاهی از یکدیگر تکرار شده است تا مشخص شود که چگونه کافران سخنان پی در پی خویش را به دلیل تحیر و آشفتگی بسیار بر پیامبر (ص) عرضه میکردند(آلوسی، 1415، ج9: 10).