چکیده:
نادرشاه که در تاریخ ایران با لشکرکشی های نظامی و تکاپوهای جنگی اش شناخته شده
است، از کشورگشایانی بود که توانست ایران را بعد از فروپاشی سلسه صفوی و پس
از حدود یک دهه ناآرامی، دوباره به اوج اقتدار و شکوه برساند . وی به مدد شایستگی
خود در مقام فرماندهی و کارآمدی سپاهیانش نظم و امنیت را در ایران حکمفرما نمود
و البته در این راه افراط نیز کرد . لشکرکشی های متعدد و طولانی وی در آسیای غربی
و جنوبی و حتی سرزمین های قفقاز و ماوراءالنهر خزر، مردم ایران و همسایگان را
سخت به محنت افکند و مشکلات جدی سیاسی و اقتصادی برای دولت به وجود
آورد. این مشکلات در شکل شورش ها و نا آرامی هایی در سراسر ایران بروز کرد .
اینکه چه علل و عواملی باعث به وجود آمدن این شورش ها و ناآرامی ها در دوره
نادرشاه گردید، مساله ای است که در این پژوهش مورد توجه قرار می گیرد . به نظر
می رسد سیاست های مالیاتی خاص نادرشاه، فتوحات نظامی و لشکرکشی های طولانی،
اوضاع نابسامان اقتصادی ایران که از واپسین سال های حکومت صفوی کشور را درگیر
کرده بود و همچنین سیاست مذهبی نادرشاه از جمله عواملی بودند که زمینه ساز
شورش ها و ناآرامی ها در مقطع مورد نظر شده بودند . این نوشتار به شیوه ای تحقیق
توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است.
خلاصه ماشینی:
بـه نظـر می رسد سیاست های مالیاتی خاص نادرشاه ، فتوحات نظامی و لشکرکشی های طولانی ، اوضاع نابسامان اقتصادی ایران که از واپسین سال های حکومت صفوی کشور را درگیر کرده بود و همچنین سیاست مذهبی نادرشاه از جمله عـواملی بودنـد کـه زمینـه سـاز شورش ها و ناآرامی ها در مقطع مورد نظر شده بودند.
این نوشتار به دنبال پاسخ به این سوال است که چـه عـواملی باعـث بـه وجـود آمـدن شورش ها و نا آرامی ها در دوران فرمانروایی نادرشـاه بـوده اسـت ؟ ایـن فرضـیه بـرای سـوال مربوطه مطرح است که فتوحات نظامی ، اوضاع نابسامان مالی کشور، وصول مالیات های گزاف توسط عمال حکومتی نادرشاه به منظـور تـأمین مخـارج جنـگ و لشکرکـشی هـا و همچنـین سیاست خاص مذهبی نادرشاه ، زمینه پیدایش ناآرامی ها را در ایـران رقـم زد کـه سـرانجام بـه ضعف سلسله افشاریه منجر شد.
نادر چندین بار از پادشاه هند خواسته بود تا مرزهای خود را بر روی افغـان هـای فـراری ببندد اما در این زمینه پاسخ مقتضی را دریافت نکرده بود و دریافت کـه از سـوی دولـت هنـد ١- شعبانی ، رضا، ١٣٧٥، تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه ، جلد ٢، تهران : نشر قومس .
حمله به هند اگرچه برای تشفی روحیه کشورگشایی نادر بود اما بـرای بـه دسـت آوردن غنـایم ، و پرکـردن ١- ملکم ، جان ، ١٨٧٦م ، تاریخ ایران ، جلد٢، تهران : انتشارات کتابفروشی سعدی .