چکیده:
در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﯿﻌﻪ ﺑﺎورﻫﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎوره ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎی اﯾﻤﻪ ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد و ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽﺷﻮد: ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻻدتﻫﺎ، ﺷﻬﺎدتﻫﺎ، اﻋﯿﺎدی ﻧﻈﯿﺮ ﻏﺪﯾﺮ و ﻣﺒﻌﺚ... . در ﻣﯿﺎن ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎی ﺷﯿﻌﯿﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺎم ﺳﻮم ﺷﯿﻌﯿﺎن ﻣﻨﺘﺴﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺎصﺗﺮی دارد. ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻣﺎم ﺣﺴﯿﻦ)ع( اﺳﺖ؛ ﻣﺜﻞ روز ﻋﺎﺷﻮرا، ﻣﺤﺮم، ﻣﯿﻼد اﻣﺎم، ارﺑﻌﯿﻦ. ارﺑﻌﯿﻦ از ﻣﯿﺎن ﺑﻘﯿﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎی اﻣﺎم ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه و ﺧﺎصﺗﺮی دارد. ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ روﯾﺪاد ارﺑﻌﯿﻦ را از ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻓﺮا ﻣﻠﯿﺘﯽ ﺑﻮدن آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ در ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺗﮑﺮار ﻣﯽﺷﻮد. ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻓﺮا ﻣﻠﯿﺘﯽ دارد ﯾﮏ ﮐﺎرﮐﺮد ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻫﻢ دارد -ﮐﺎرﮐﺮد اوﻟﯿﻪ اﺻﻞ ﻣﺮاﺳﻢ اﺳﺖ- و آن ﻫﻢ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﯿﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ. اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻣﻠﯿﺖﻫﺎ را در ﻇﺮف 10 روز دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ. ﻧﻔﺲ اﯾﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﻮاﺳﻄﻪ اﯾﻦ روﯾﺪاد ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻣﻠﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﺬﻫﺒﯽ از ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺧﺎرج و در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺟﻤﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﻣﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺮﮐﺘﯽ را در ادﺑﯿﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮی، ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ. در واﻗﻊ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ واﻗﻌﻪ ﯾﮏ ﺟﺎذﺑﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬﻫﺒﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ. ﻧﮑﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ادﺑﯿﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﻪ روﯾﺪادﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎذﺑﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻋﻈﯿﻢ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ.
خلاصه ماشینی:
"دوفصلنامه علمی ـ تخصصی مطالعات مسجد و مهدویت، سال اول، شمارة دوم- پاییز و زمستان 1395، صص 63- 47 تبیین ابعاد سفر معنوی اربعین به عنوان ابر رویداد گردشگری مذهبی محمدهادی همایون 1 تاریخ دریافت: 10/03/1395 مهدیه بد 2 تاریخ پذیرش: 18/05/1395 چکیده در فرهنگ شیعه باورهایی موجود است که این باوره به مناسبتهای ایمه برمیگردد و برای آنها مراسمهای مختلفی برگزار میشود: مانند ولادتها، شهادتها، اعیادی نظیر غدیر و مبعث...
فهم تجربه داوطلبی در رویدادهای خاص (رویدادهای فرهنگی، مذهبی و ورزشی) یک حوزه مورد علاقه برای مدیران مقصد و محققان تفریح و سرگرمی است یکی دیگر از مواردی که در رویداد اربعین قابل توجه است این است که در این شکل خاص از گردشگری- بر خلاف سایر اشکال که هدف و جاذبه اصلی و نهایی خود مقصد است- جاذبه گردشگری کل فرآیند سفر و رسیدن به مقصد است و در واقع خود شکل سفر کردن تبدیل به جاذبهای میشود که افراد را برای این تجمع عظیم برمیانگیزاند.
همانطور که گفته شد بسیاری از تحقیقات اثرات اجتماعی ابر رویدادها را سنجیده اند ولی بیشتر آنها از دادههای ثانویه استفاده کردهاند مانند دادههای روزنامهای یا دادههای ضبط شده که استفاده از این دادهها محدودیتهای خاص خود را دارد و در واقع کیفیت دادههای اولیه را ندارد و به نظر میرسد که مطالعات فعلی در رابطه با ادراک افراد شرکت کننده از ابر رویدادها کافی نیست و خلا مطالعات جامعتر به خوبی احساس میشود هرچند در بسیاری از موارد میشود از مفاهیم پایه و اساسی گردشگری در بحث ابر رویدادها نیز استفاده کرد."