چکیده:
آخرین دوره ی بزرگ هنرایران درتاریخ ، دوره ی ساسانی است . دوره ای کـه هنرمنـدانش یعنـی وارثان هنر ایران باستان ،آثاری را برای مخاطبان درباری وغیردرباری به زیبایی خلـق نمودنـد.آثاری که گاه رنگمایه های مذهبی دارندوگاه رنگ وبـویی کـاملا اصـیل وایرانـی وگـاه تحـت تاثیروگـاه تاثیرگذاربرهنرهمسایگان اش بوده است . پس در ایـن نوشتارسـعی شـده تـا ازیکسـونگاهی گـذرا برهنردرعصرساسانی و برخی ازشـاخه هـای هنـری در ایـن دوره انداختـه شـود وازسـوی دیگـر نیزنفوذی را که هنرساسانی برهمسایگانش داشته مورد ارزیابی قرارگرفته شود.
خلاصه ماشینی:
باری اینگونه است که این پـژوهش در صـدد برآمده تا علاوه برشرح هنرساسانی به پرسشهای زیرنیز پاسخ دهد: نخست :هنرساسانی برهنرچه مناطقی توانسته تاثیرگذاربوده باشد؟ دوم :هنرساسانی دارای چه ویژگیهایی است ؟ سوم :آیا همه هنرها درعصرساسانی سیری روبه رشد وصعودی داشته اند؟ هنرساسانی در حقیقت برکار آمدن ساسانیان تجدید حیات ملی با شکوهی برای ایران به شمار می رفت به تبع این تجدید حیات سیاسی و اجتماعی،آثار هنری زیبایی خلق شد که حاصل همان روحیه نو دمیده حاکم 1 بر قلمرو ساسانیان بود، کارهایی هنری که به گفته اپهام پوپ تاکنون در نوع خود پدید نیامده بود.
٣-کاظم موسوی بجنوردی و دیگران ، (ایران ، تاریخ ، فرهنگ ، هنر) ، تهـران ، وزارت فرهنـگ و ارشـاد اسـلامی، ١٣٨٥، چاپ اول ، ص ٣٤٠ -(گریشمن هم عقیده است : ص ١٢١هنرپارتی و ساسانی).
دوره ای کـه آثـار زیـادی از نقاشی و نگارگری را در آن نمی بینیم ، فقط در ویرانه های شهر شاپور چند بدنه صـورت سـازی بـا موزائیک وجود داشته که آن هم از میان رفته است ، با این وجود اطمینان داریم کـه هنرنگـارگری در ایران عصر ساسانی رواج داشته اسـت زیـرا مـانی پیغمبـر ایرانـی کارنامـه ای داشـته اسـت بـه نـام "ارژنگ " یا "ارتنگ " که قطعا مصور بوده و نیز تعدادی تصاویر نقاشی شـده در برخـی از کتابهـای مانویان در" تورفان "یافت شده است که می توانند نشانی از رواج این هنر در ایـران عصـر ساسـانی 2 باشند.