چکیده:
«آزادی یواشکی زنان» نام یکی از صفحات مشهور فیسبوک به زبان فارسی است که خواستار اعتراض به حجاب اجباری و تظاهرات برای آزادی پوشش زنان در ایران است. اساس ایجاد این صفحه و فعالیتهای آن بهمنزلۀ «جنبشی اجتماعی» توصیف شده است و بعضی از رسانههای غربی ادعا میکنند این صفحه یک جنبش اجتماعی موفق برای زنان ایرانی است و سکویی جدید خواهد بود که زنان ایران تصویری جدید از هویتشان ارائه کنند. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی نمونهای هدفمند از عکسها و شرح عکسهایی که از طرف کاربران ایرانی ارسال و در این صفحة فیسبوکی منتشر شده است، این ادعا بار دیگر به پرسش کشیده شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که برخلاف برخی از هیجانهای موجودی که در بعضی از رسانهها و انجمنهای حقوق بشری غربی دربارۀ شکلگیری یک جنبش اجتماعی جدید در میان زنان از طریق این صفحه وجود دارد، نمیتوان آن را یکی از مصداقهای جدید جنبش اجتماعی زنان در ایران محسوب کرد. در پایان، چنین نتیجهگیری شده است که این صفحه اگرچه ظرفیت سازماندهی یک جنبش اجتماعی واقعی را ندارد، مثال کاملاً مناسبی برای مفهوم «کنشگرنمایی» است.
خلاصه ماشینی:
آن گونه که در خود این صفحة فیس بوکی و صفحات بی مرتبط با آن شرح داده مـی شـود، «آزادی یواشکی زنان » یک «جنبش آنلاین اجتماعی » برای اعتراض به قانون حجاب اجباری در ایران معرفی شده است [١٨].
براساس ویژگی ها و الگوهـای اصـلی فعالیت در فیس بوک و به طور خاص ویژگی های صفحة «آزادی یواشکی زنان » به همراه مطالعـة محتوای عکس ها و شرح عکس ها، تأکید کرده ایم که این صـفحة فـیس بـوکی نـه تنهـا ظرفیـت سازمان دهی یک جنبش اجتماعی واقعی ضد حجاب اجباری را ندارد، که می تواند مثال مناسبی برای مفهومی جدید با عنوان «کنش گرنمایی »١ باشد.
چارچوب نظری : مفهوم کنش گرنمایی موروزف 4 یکی از انتقادها به قدرت اینترنت و به ویژه قدرت رسانه های اجتمـاعی در کمـک بـه مخالفـت و جنبش اجتماعی ، این انتقاد بارز است که استدلال می کند حتی اگر اینترنت باعـث فعـال شـدن شهروندان شود، به دلیل آنکه این فعالیت ها هیچ اثری بر نتایج سیاسی در جهان واقعـی نـدارد، درنتیجه روش اینترنتی ، روشی بی معناست [١٧].
به عبارت بهتر، براساس مدل لئونارد [١١] نمی توان از فعالیت هـای ایـن صـفحة فـیس بـوکی بـا عنوان کنش گری (ساده ) یاد کرد به همین دلیل ساده که هیچ نوع سابقه ای از مشارکت بـالا، چـه بـه صورت آنلاین چه به صورت آفلاین ، از طریق این صفحه گزارش نشده است .
Iranian women shed hijabs for ‘Stealthy Freedoms’ Facebook page, https://www.
com/blogs/she-the- people/wp/2014/05/16/iranian-women-shed-hijabs-for-stealthy- freedoms-facebook-page/ [2] Castells, M.
Iranian women post pictures of themselves without hijabs on Facebook, http://www.
Iranian woman wins rights award for hijab campaign, http://www.