چکیده:
امروزه استفاده از گیاهان دارویی و ترکیبات موثر آنها به عنوان منابع طبیعی که دارای خاصیت آنتیاکسیدانی هستند، مورد توجه محققین قرار گرفته است. آنتیاکسیدانها ترکیباتی هستند که به صورت موثر و به طرق مختلف، از واکنش رادیکالهای آزاد دارای اکسیژن و نیتروژن فعال با بیومولکولها نظیر پروتئین، آمینواسید، لیپید و DNA جلوگیری کرده و منجر به کاهش آسیب و یا مرگ سلولی، بیماریهای قلبی عروقی و سرطانها میشوند. در تحقیق حاضر، فعالیت آنتیاکسیدانی عصارههای قطبی و غیرقطبی گونههای مختلف گیاه دارویی ماروبیوم بررسی گردید. در این پژوهش، اندامهای هوایی گونههای مختلف گیاه ماروبیوم از نواحی کوهستانی استانهای قزوین، تهران و اردبیل جمعآوری شد. در ابتدا نمونههای جمعآوری شده در سایه و دمای اتاق خشک گردید. سپس عصارهگیری از تمام قسمتهای گیاه با استفاده از حلالهای متانول و کلروفرم به روش سوکسله انجام شد و فعالیت آنتیاکسیدانی آنها در سیستم مدل حاوی رادیکال 2،2- دیفنیل-1- پیکریلهیدرازیل (DPPH) ارزیابی گردید. بررسی اثر آنتیاکسیدانی چهار گونه متفاوت جنس ماروبیوم ( Marrubium propinquum Fisch. & C.A.May، Marrubium astraconium Jacq.، Marrubium parviflorum Fisch. & C.A.May، Marrubium cuneatum Russell.) با روش 2،2- دیفنیل-1- پیکریل هیدرازیل ((DPPH نشان داد که عصاره قطبی (متانولی) گونه M. parviflorum دارای فعالیت و میزان مهار رادیکال آزاد بالاتری است. مقدار IC50 عصاره متانولیM. parviflorum بعد از 30 دقیقه معادل μg/mL 81/0 ± 46/99 بود که فعالیت آنتیاکسیدانی آن در حدود 57 درصد بوتیل هیدروکسی آنیزول (BHA) به عنوان شاهد مثبت است (μg/mL 19/0 ± 42/56 =IC50). در این تست، عصارههای غیرقطبی (کلروفرمی) گونههای مورد نظر، فعالیت آنتیاکسیدانی قابل ملاحظهای نشان ندادند.