چکیده:
«خانواده»، کانون تغییرات و تحولات گسترده است و این مسئله مورد توجه پژوهشگران، جامعه شناسان و کارشناسان دینی می باشد. تغییرات خانواده، هم تزلزل و فروپاشی را شامل می شود و هم ابعاد و عناصر مختلف آن را (ارزش ها، ساختار، کارکردها و ارتباطات). این تحولات، در روایات اسلامی نیز مورد اشاره و هشدار قرار گرفته و در دو بخش مسائل آخرالزمانی و مسائل عصر ظهور مطرح شده است. تغییرات خانواده در آخرالزمان، بیش تر فروپاشی خانواده ها، ارزش زدایی، تضعیف کارکردهای مثبت، قطع ارتباطات سالم و افزایش روابط نامشروع و جابه جایی نقش های خانوادگی را شامل می شود. روایات مربوط به عصر ظهور نیز به این نکته ناظر است که ظهور امام زمان در این برهه حساس روی می دهد و حضرت مهدی، خانواده و اجتماع را در مسیر درست خود قرار می دهد. در واقع عصر ظهور، به تحولات اساسی در وضعیت خانواده منجر شده و تغییرات منفی و نامطلوب را دگرگون می کند. این امر به ترسیم وضعیت آرمانی خانواده در پرتو تحولات عصر ظهور کمک می کند. روش تحقیق در این مقاله اسنادی و کتابخانهای است بر اساس منابع مختلف روایی و تحلیل های جامعه شناختی انجام گرفته است.
The “family” is at the center of wide-ranging changes and evolutions which itself is of interest to the scholars، sociologists، and religious experts. The changes of the family include both the instability and breakup as well as its various dimensions and elements (values، structure، functions، and communication). These changes are also mentioned and warned about in the Islamic traditions and are presented in the two categories of apocalyptic issues and the issues of the appearance era. The family changes in the apocalypse mostly include the family breakups، devaluation، debilitation of positive functions، the healthy relationships’ cut-off and the increase in the illegitimate relationships and the displace of the family roles. The traditions related to the appearance era also points to this issue that the appearance of Imam Mahdi (A.S) occurs at this critical moment and Imam Mahdi (A.S) directs the family into its right path. In fact، the appearance era leads to the fundamental changes in the family situation and transforms the negative and undesirable changes. This helps illustrate the ideal state of the family in the light of the changes of the appearance era The research method used in this paper is documentary and library-based and is done based on the various traditions’ sources and sociological analysis.
خلاصه ماشینی:
"چنان که گذشت، در برخی از روایات، از زوال جایگاه خانواده و نیز بروز نا امنیها، بیعدالتیها، هرج و مرجها و فساد گسترده و مشکلات عدیده برای خانوادهها یاد شده و زمان ظهور حضرت مهدی( درست همین زمان دانسته شده است؛ چنانکه پیامبر گرامی اسلام( در این زمینه میفرماید: منا مهدی هذه الامة إذا صارت الدنیا هرجا و مرجا و تظاهرت الفتن و تقطعت السبل و أغار بعضهم علی بعض فلا کبیر یرحم صغیرا و لا صغیر یوقر کبیرا فیبعث الله عند ذلک مهدینا التاسع من صلب الحسین یفتح حصون الضلالة و قلوبا غفلا یقوم فی الدین فی آخر الزمان کما قمت به فی أول الزمان و یملأ الأرض عدلا کما ملئت جورا؛ مهدی این امت از ماست.
برای این که این اندیشه واحد و جامع شکل بگیرد، حضرت مهدی، حقایق قرآنی و آموزههای اصیل آن را تعلیم میدهد و موجب دانایی پرهیزکارانه انسانها میشود؛ چون قرآن کریم هم بر نور دلها میافزاید و هم بر دانش و حکمت آنان: … یعلم الناس القرآن علی ما انزل الله جل جلاله؛ قرآن همان گونه که خداوند نازل کرده و به مردم یاد داده میشود (مفید، 1413: ج2، ص386).
ب) مولفههای رواج حکمت و تربیت بر اساس روایات مهدویت، در عصر ظهور، زیربنای استواری و استحکام خانوادهها، توجه به کارکردهای مهم خانواده، چون حکمت اموزی و ترویج رفتارهای حکیمانه در آن است: کانی بدینکم هذا لایزال مولیا یفحص بدمه، ثم لایرده علیکم الا رجل منا اهلالبیت، فیعطیکم فی السنة عطاءین، و یرزقکم فی الشهر رزقین، و توتون الحکمة فی زمانه حتی ان المراة لتقضی فی بیتها بکتاب الله تعالی و سنة رسوله؛ گویی با چشم خود میبینم که این آیین مقدس، هر روز کنار گذاشته میشود و به دنبال خونخواهی میگردد."