چکیده:
پیامبر اکرم(ص) طبق حدیث شریف ثقلین دو چیز گران بها را میان مردم به ودیعه گذاشتند. یکی قرآن و دیگری اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام). امام حسین(ع) بهعنوان یکی از اهل بیت و پنجمین آل عبا(ع)، به جهت ویژگی های خاصی که میان دیگر معصومان(علیهم السلام) دارند، مورد توجه ویژه رسول اکرم(ص) و ائمه(علیهم السلام) بوده اند؛ و چون برابر روایات، آیاتی در قرآن از جانب خداوند درشان و منزلت سیدالشهدا(ع) نازل شدهاست، آن حضرت و روایات مربوط به ایشان مورد توجه مفسرین اهل تسنن قرار گرفتهاند. در پژوهش حاضر میکوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که آرا و دیدگاه های مفسران اهل تسنن درباره جایگاه امام حسین(ع) در قرآن چیست؟ آیات فراوانی درشان امام حسین(ع) فرود آمده، که مفسرین اهل سنت بعضی را درباره حضرت تفسیر کرده اند، و بعضی دیگر را تاویل و تطبیق نموده اند. در این نوشتار جایگاه آن حضرت در منابع تفسیری اهل سنت بررسی شده است؛ و ثابت شده که همانطور که امام حسین (ع) در منابع روایی و تاریخ اسلام جایگاهی ویژه دارد، در روایات تفسیری اهل سنت نیز دارای جایگاهی والا و درخور توجه است که نمیتوان ساده از کنار آن گذشت.
خلاصه ماشینی:
"در بخش اول که مربوط به شهدا است معصومین را، که یکی از آنان هم امام حسین(ع) است، در کنار دیگر شهدای غیر معصوم آورده و طوری بیان کرده که همۀ آنان در یک درجه هستند ولی از بخش آخر روایت دربارۀ واژۀ «رفیقا» معلوم میشود که مقام شهدای معصوم ازجمله امام حسین(ع) با دیگر شهدا کاملا متمایز است، چون در تفسیر این بخش از آیه، خداوند حضرت را، در بهشت در منزلی که خود رسول اکرم(ص) و علی و فاطمه و حسن(علیهمالسلام) در آنجا هستند، توصیف میکند.
ابوبکر بن مؤمن به اسناد خود از عبداللهبن عباس در تفسیر آیه نقل میکند که: نزلت فی علیبن أبیطالب و الحسن و الحسین و فاطمة(علیهمالسلام)، و کان علی یصلی ثلثی اللیل الأخیر، و ینام الثلث الأول، فإذا کان السحر جلس فی الاستغفار و الدعاء، و کان ورده فی کل لیلة سبعین رکعة ختم فیها القرآن؛ این آیه درشان علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهمالسلام) نازلشده است و علی(ع) یکسوم شب را میخوابید و دوسوم بعدی را به نماز میایستاد و در وقت سحر به دعا و استغفار سپری میکرد و در هر شب هفتاد رکعت نماز میخواند که در آن قرآن را ختم میفرمود (حسکانی، 1411: 268)."