چکیده:
جمله «قل لا اسألکم علیه اجرا الا الموده فی القربی»، که به آیه مودت موسوم است
از آیاتی است که بر فضیلت اهل بیت پیامبر(علیهم السلام)و موقعیت ویژه آنان دلالت
دارد. تمام مفسران شیعه و جماعتی از مفسران اهل تسنن «القربی» در این آیه را به
خویشان پیامبر(صلی الله علیه وآله)تفسیر کرده و این آیه را از فضائل اهل بیت(علیهم
السلام) آن حضرت به شمار آورده اند. روایات شیعه و سنی گویای آن است که منظور از
«القربی» در این آیه، چهارنفر علی و فاطمه و حسن و حسین ـ صلوات الله علیهم ـ است.
و در برخی روایات به نه امام معصوم(علیهم السلام)پس از ایشان نیز تطبیق شده است که
می توان گفت آن چهار نفر تنزیل و مصادیق زمان نزول آیه و آن نه امام تأویل و
مصادیق آینده آیه بوده اند. بر این اساس، این آیه دلیل وجوب مودت آن چهارده نفر بر
عموم مؤمنان است. البته، فایده این مودت به خود مؤمنان عاید می شود؛ زیرا این مودت
زمینه ساز هدایت آنان و مصون ماندن آنان از هر نوع ضلالت است. برخی، وجوه دیگری را
در معنای مستثنای این آیه بیان کرده اند که آن وجوه هم با مفردات و ظاهر آیه کریمه
مخالف است و هم با روایاتی که در تفسیر «القربی» وارد شده، ناسازگار است.
خلاصه ماشینی:
"علامه حلی( 1 ) در نهج الحق عنوان «آیة المودة» را در مورد این آیه به کار برده و آن را چهارمین آیه دال بر امامت حضرت علی(علیه السلام)قرارداده و در ذیل آن فرموده است: جمهور (اهل تسنن) در صحیحین (صحیح بخاری و صحیح مسلم) و احمد بن حنبل در مسندش و ثعلبی در تفسیرش از ابن عباس نقل کرده اند که فرمود: وقتی آیه «قل لا أسألکم علیه أجرا إلا المودة فی القربی» نازل شد، گفتند: ای رسول خدا، خویشانی که مودتشان بر ما واجب است چه کسانی هستند؟ فرمود: علی و فاطمه و حسن و حسین(علیهما السلام).
( 2 ) عالم بزرگ اهل تسنن، ابوالقاسم حاکم حسکانی، در کتاب شواهد التنزیل 22 روایت را در ذیل این آیه کریمه گردآورده است که 16 حدیث آن مناسب با معنای اول است; زیرا «القربی» را به خویشاوندان نبی اکرم(صلی الله علیه وآله)معنا و بر آن ها تطبیق داده است و در 7 حدیث به نام علی و فاطمه و حسن و حسین(علیهما السلام)تصریح شده( 3 ) و در پاورقی آن نیز 25 روایت در این مورد ذکر گردیده است."