خلاصه ماشینی:
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فضای زندگی را با ارزشهای اسلامی به هم آمیخت یک وقت کسی دستور میدهد یا توصیه میکند که مثلا مردم حسن خلق و گذشت و صبر و استقامت در راه خدا داشته باشند و ظلم نکنند و دنبال اقامهی عدل و داد باشند؛ یعنی توصیه و دستور دادن و تعلیم دادن مطرح است ـ که البته کار لازمی است و پیامبر اسلام هم تعلیم میداد یعلمهم و درس معرفت و زندگی به مردم میآموخت ـ اما یک وقت مطلب از یاد دادن بالاتر است؛ یعنی معلم کاری میکند و رفتاری در پیش میگیرد که این اخلاق و وظیفهی اسلامی، در جامعه به شکل رنگ ثابت درمیآید، با عقاید غلط مردم به مقابله برمیخیزد، با احساسات جاهلی و ته ماندههای رسوب کردهی اخلاق غیراسلامی مبارزه میکند و مقابل میشود، به جامعه و مردم شوک وارد میکند و در مقاطع مناسب و با روشهای مناسب، کاری میکند که فضای جامعه و محیط زندگی مردم، با این صفت و اخلاق و روش خوب کاملا ممزوج میشود.
به خصوص در آن دوران که این مسأله بسیار مهم بود؛ چون اعراب جاهلی بین خودشان و نسبت به هم، حقدها و سوءظنهای زیاد و تعصبات قبیلهای و فامیلی بسیاری داشتند و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) باید اینها را از دلهای مؤمنین بیرون میکشید و دلهای آنها را نسبت به یکدیگر پاک و صاف و روشن میکرد.
ببینید چه قدر این رفتار رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) کمک میکند به اینکه مسلمانها احساس کنند که در جامعه و محیط اسلامی، باید بدون سوءظن و با خوشبینی با افراد برخورد کرد.