چکیده:
تاثیر پدیده انسو بر نابهنجاری های بارش تابستانی و پاییزی منطقه جنوب شرق ایران
غیور حسن علی,خسروی محمود
مطالعه حاضر جهت ارزیابی اثرات و نشانه های پدیده ال نینو- نوسان جنوبی (Enso) بر میزان بارش و عوامل مرتبط با آن در منطقه جنوب شرق ایران طی فصول پاییز و تابستان صورت گرفته است.
جهت دست یابی به یک نگرش صحیح راجع به سازوکارهای تاثیر یا عدم تاثیر پدیده انسو در این مطالعه نابهنجاری های مربوط به بارش ها و عوامل موثر بر آن طی فازهای سرد و گرم مورد ارزیابی قرار گرفته است.
با استفاده از اسناد و داده های متعدد و تجزیه و تحلیل و پردازش آن ها به کارگیری استدلالات آزمون های مختلف آماری، وجود نابهنجاری های مشخص در فازهای مختلف انسو طی فصول تابستان و پاییز مورد تأیید قرار گرفت و علاوه بر آن ضرایب همبستگی سری های زمانی بارش، آب ستونی قابل بارش، بازتاب امواج بلند زمین (OLR) محاسبه و ارتباط بین آنها و شاخص های مرتبط با انسو و الگوهای ارتباط از دور روشن گردید.
بررسی حاضر ثابت می کند میزان بارش در فازهای گرم طی فصل پاییز به طور معنی داری بیشتر از شرایط عادی و فازهای سرد انسو می باشد. هر چند تفاوت های منطقه ای در پاسخ ها به انسو وجود دارد. در فصول تابستان طی فازهای گرم عموما شرایط خشکی تابستانی استمرار می یابد و بارش های تابستانه به حداقل خود می رسد و در فازهای سرد بر خلاف فصل پاییز شرایط پرباران تر و مرطوب تر از معمول در بخش هایی از منطقه که این بارش ها را دریافت می دارند، به وجود می آید.
یافته های بالا با استفاده از روش های آماری و بر اساس فرضیات طرح شده مورد آزمون قرار گرفت و نتایج تفصیلی در اکثر موارد فرضیات فوق تایید می کند.
به دلیل طولانی شدن بحث امکان پرداختن به کلیه جوانب سینوپتیک وجود ندارد. لذا در این مقاله تغییر مسیرهای رودبادهای جنب حاره ای STJ و جبهه قطبی PEJ در فازهای گرم و سرد انسو، تاثیر آنها در انتقال رطوبت و ایجاد بارش و یا عدم وقوع بارش ها بررسی گردید. شواهد و تحلیل های صورت گرفته نشان می دهد که فازهای گرم انسو طی فصل پاییز معمولا به دلیل تغییر مسیر رودبادها به عرض های جنوبی تر و حرکات مداری تر آن با ترسالی ها و ریزش های جوی بالاتر از میانگین همراه بوده است.
حداکثر بارش های پاییزه در اکثر ایستگاه های منطقه با قوی ترین ال نینوها (1997 و 1982) همراه بوده است. با توجه به ماهیت تغییرپذیر پدیده انسو و این فرض که هیچ دو حادثه ال نینو کاملا شبیه هم نیستند، بدیهی است شدت و وسعت تاثیرات آنها نیز متفاوت است.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) نقشهء 5 تفاضل میانگین بارش رویدادهای گرم و سرد انسو(به میلیمتر) طی فصل پاییز-منطقهء جنوب شرق ایران نقشهء 6 نابهنجاریهای بارش تابستانهء منطقه جنوب شرق ایران طی رویدادهای لانینا (میانگین)به میلیمتر جدول 9 میزان انحراف از میانگین(به درصد)بارش پاییزهء منطقه و ایستگاه بیرجند طی 8 حادثهء عمدهء النینو براساس رتبه در دوره مورد مطالعه(1998-1957) (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به تفاوت میزان بارش طی فازهای انسو و شرایط غیرانسو جهت آزمون معنیدار بودن این تفاوتها فرضیات متفاوتی موردبررسی قرار گرفته است.
جدول 10 آزمون ادعای برابری میانگین بارش تابستانه طی فازهای انسو ایستگاههای دارای بارش تابستانه منطقهء جنوب شرق ایران (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 5 توزیع بارش فصل پاییز در 3 ایستگاه کرمان،بیرجند و بندرعباس (حوادث انسو براساس شدت مشخص گردیدهاند) فرضیات اساسی ما از نظر بارشهای تابستانه با توجه به مطالعات متعددی که بر روی بارشهای موسمی هند صورت گرفته و نیز اختلاف میانگین بارش طی فازهای گرم و سرد، آزمون فرض صفر یعنی برابری میانگین بارش دو فاز در برابر: فرضیهء اول:کمتر بودن میزان بارش در فازهای گرم نسبت به فازهای سرد فرضیهء دوم:کمتر بودن میزان بارش در فازهای گرم نسبت به فازهای غیرانسو(خنثی) فرضیهء سوم:بیشتر بودن بارش طی فازهای سرد نسبت به فازهای غیرانسو(خنثی) میباشد جدول 11 نتایج آزمون فرضیات اساسی تفاوت بارش فازهای انسو طی فصل تابستان به روش آزمون دو نمونه T-students و آزمون ناپارامتری Mann-Whitney (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج این آزمون به دو روش آزمون دو نمونهای تی-استیودنت و ناپارامتری من وینتی در جدول 10 درج گردیده است."