چکیده:
سرمازدگی و یخبندان از دیرباز باعث ایجاد وحشت در کشاورزان شده و خسارتهای مالی زیادی را بر آنها وارد آورده است. ظاهرا عامل یخبندان، دما میباشد ولی در اصل هرگونه نوسان در پارامترهای هواشناسی از قبیل فشار، رطوبت نوع ابر و مه در سطح زمین و لایههای بالای جو عامل ایجاد و تغییر دما میباشد در این تحقیق یک مورد سرمازدگی که در روز هفتم اردیبهشت در اسان چهار محال و بختیاری اتفاق افتاده انتخاب و در کلیه ساعات از دو روز قبل و بعد از وقوع یخبندان پارامترهای هواشناسی مذکور مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. هدف نهایی از این تحقیق شناخت عوامل موثر دینامیکی و همدیدی بر روی سرمازدگی و یخبندان در استان چهار محال و بختیاری بود تا بتوان با به کارگیری آن در آینده از وقوع این حادثه جلوگیری کرد و از شدت خسارتها کاست. محاسبات انجام شده نشان داد که میزان گرما هدر رفته در لحظه سرمازدگی در حدود 71 برابر میزان این گرما در حالت عادی بوده است. بر این اساس جهت جلوگیری از وقوع این حوادث از قبل با اعمال این میزان گرما به جو از روشهای مختلف میتوان تا حدودی از بروز این پدیده جلوگیری کرد. تغییرات ناگهانی فشار، رطوبت و دیگر متغیرهای هواشناسی عامل این پدیده است. استفاده از ارقام غیر مقاوم در این مورد باعث تشدید خسارات میگردد. نوع خاک، آبیاری و عملیات زراعی دیگر نقش مهمی در این پدیده دارد.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 1 تغییرات ساعتی دمای خشک طی پنج روز قبل و بعد از سرمازدگی در شهرکرد نتایج تحلیل اطلاعات جو بالا بررسیهای آمار و اطلاعات سطوح فوقانی جو نشان داد که در روز ششم ارتفاع تراز 1000 هکتوپاسکال در حدود 2 ژئوپتانسیل دکامتر بوده که نسبت به روز پنجم 13 ژئوپتانسیل دکامتر کاهش یافته است.
در روز هفتم نسبت به روز ششم افزایش ارتفاعی در حدود 19 ژئوپتانسیل متر (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 2 تغییرات ساعتی فشار طی پنج روز قبل و بعد از سرمازدگی در شهرکرد رخ داده است که بیانگر وجود یک سامانه پرارتفاع بر روی ترتز 1000 هکتوپاسکال میباشد و خود معرف خروج سامانه کم ارتفاعی در منطقه میباشد.
بر روی تراز 500 هکتوپاسکال ناوه چرخندی که از مرکز دریای،مدیترانه به دریای سرخ و سودان امتداد یافته،مشاهده میشود خطوط کنتور 568،572،580،584 و 588 ژئوپتانسیل دکامتر در یک امتداد و به موازات یکدیگر،با اختلاف چند درجه عرض جغرافیای ار آفریقا به سمت ایران کشیده شده که در این میان استان موردنظر بین دو پربند 572 و 570 ژئوپتانسیل دکامتر قرار گرفته است فاصله کم خطوط کنتور باعث وزش باد در ارتفاعات میشود.
خطوط ارتفاع 5680،5720،5800،5840 ژئوپتانسیل بهطور موازی به فواصل 5/1 2 عرض جغرافیایی رسم شدهاند در این تراز استان چهارمحالوبختیاری بین دو پریند 5760 و 5800 ژئوپتانسیل قرار گرفته که این دو پربند از نواحی غرب دریای مدیترانه به سمت شرق دریای مدیترانه و از آنجا به غرب مرکز ایران و سپس به عرضهای شمالی امتداد یافته است."