چکیده:
از مباحثی که در حوزه¬های حکمت عملی، فلسفه، اخلاق، تربیت و روان شناسی، مطرح است، چگونگی تربیت انسان می¬ باشد. خداوند متعال از ابتدای خلقت انسان، همواره با فرستادن پیامبران و کتب آسمانی، انسان را در مسیر تربیت و تزکیه تا رسیدن به سعادت حقیقی، یاری کرده است. این نوشتار، ابتدا به بررسی مفهوم نعمت و تربیت می پردازد؛ آن گاه در پی بررسی این نکته است که آیا در قران کریم، ارتباطی بین مفهوم نعمت و تربیت انسان، وجود دارد؟ نتیجه به دست آمده نشان می دهد که در قران مجید، پاره ای از نعمت ها، به عنوان لوازم و پایه های تربیت انسان است؛ برخی دیگر، حاکی از روش های تربیتی قران کریم می باشد؛ بعضی از نعمت ها نیز اهداف تربیتی قران کریم را نشان داده است؛ در این میان بخشی از موانع تربیت نیز در ارتباط با مفهوم نعمت وجود دارد، که به آن ها اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
"در این آیات و آیاتی از این دست - مانند: بقره، 40؛ آل عمران، 103؛ مائده، 88؛ انعام، 142؛ اعراف، 26؛ حج، 37؛ قصص، 17؛ نحل، 97؛ احقاف، 15 و جاثیه، 4- هدف از این نعمتهایی که خداوند به انسان داده، ایمان آوردن و اطاعت انسان از حق تعالی ذکر شده است.
2. انفاق و کمک به محرومان و آباد کردن سرای آخرت قرآن کریم به انسانها سفارش میکند که هم خود از نعمتهایی که خداوند به شما ارزانی داشته است استفاده کنید، هم به مستمندان و محرومان دهید تا هم در این دنیا خوب زندگی کنید و هم در سرای آخرت، از زندگی سعادتمندانه و لذتبخشی برخوردار شوید: ﴿وابتغ فیما آتاک الله الدار الآخرة ولا تنس نصیبک من الدنیا وأحسن کما أحسن الله إلیک...
4. غافل کردن افراد ناسپاس هدف از نعمتها، استفاده کردن از آنها در مسیر تکامل و سعادت است؛ اما گاهی افرادی هستند که نمیخواهند بندۀ خدا و مطیع امر و نهی او باشند؛ به همین دلیل، خداوند حکیم نیز نعمتها را بر آنان سرازیر کرده، آنان را غرق در خوشی و شادی میکند؛ اما این برای غافل کردن آنها از مرگ و قیامت و افزون شدن عذاب ایشان در سرای آخرت است (شوکانی، 1414، 2/309؛ ملاحویش، 1382، 1/462-463؛ جرجانی، 1377، 3/297).
موانع تربیت در قرآن کریم با توجه به مفهوم نعمت موانعی بر سر راه تربیت وجود دارد که سد راه رشد و کمال و تعالی انسان شده، او را از رسیدن به غایت و هدفی که خداوند برای او ترسیم کرده است، باز میدارد."