چکیده:
بر همگان آشکار است که عملکرد اقتصادی و ساختار سیاسی جامعه دارای رابطه تنگاتنگ و متقابل میباشند؛ به طوری که موفقیت و دوام هر ساختار سیاسی وابسته به عملکرد اقتصاد میباشد. از سوی دیگر عملکرد اقتصاد هم در مرحله تدوین و تکوین سیاستهای اقتصادی و هم در مرحله اجرا وابسته به ماهیت و کیفیت ساختار سیاسی میباشد. عملکرد کشور در تجارت بینالملل و تراز بازرگانی نیز به عنوان یکی از شاخصهای عملکرد اقتصادی از کیفیت فضای سیاسی جامعه تاثیر میپذیرد. این مقاله به بررسی تاثیر بیثباتی سیاسی با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی ایران بر تجارت بین الملل کشور با استفاده از روش خودرگرسیونی با توزیع با وقفه (ARDL) میپردازد. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان میدهد ثبات سیاسی اثر مثبت بر وضعیت تجارت بینالملل و تراز بازرگانی کشور دارد؛ به گونهای که با یک درصد بهبود کیفیت فضای سیاسی و افزایش میزان ثبات سیاسی تراز بازرگانی در تجارت بینالملل 11 درصد افزایش مییابد. همچنین نرخ ارز حقیقی موثر و رشد اقتصادی نیز اثری مثبت و معنادار بر تراز بازرگانی کشور دارند.
خلاصه ماشینی:
بی ثباتی سیاسی می تواند با تأثیر منفی بر بازار نیروی کار، بهره وری نیروی کار را کاهش دهد فصلنامه علمی -پژوهشی (فوسو١، ٢٠٠١: ٢٩١) و امکان تولید کم تر و یا تولید با کیفیت پایین تر را فراهم نماید که این نیز موجب کم شدن و یا از بین رفتن صادرات خواهد شد و به طور مضاعف کشور را دچار کسری تراز بازرگانی خواهد نمود و بدتر شدن وضعیت تجارت بین الملل را به همراه خواهد داشت .
فصلنامه علمی -پژوهشی بر اساس نتایج ، اثر شاخص ثبات سیاسی بر وضعیت تجارت بین الملل و تراز بازرگانی مثبت و معنادار است .
در این مقاله تأثیر بی ثباتی سیاسی با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی ایران بر تجارت بین الملل کشور کشور مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج اثر مثبت و معنادار ثبات سیاسی را بر بهبود وضعیت تجارت بین الملل و تراز بازرگانی تأیید نمود.
هم چنین نتایج بیانگر این بود که اثر رشد اقتصادی و نرخ ارز حقیقی مؤثر بر تراز بازرگانی در تجارت بین الملل مثبت و معنادار است .
روشن است که چنان چه شاخص ثبات سیاسی بهبود یابد، می تواند موجب بهبود انگیزه های کسب و کار در جامعه شود و باعث افزایش استفاده از ظرفیت های تولیدی کشور، افزایش توان رقابتی ، رشد سهم بهره -وری کل عوامل در تولید ناخالص داخلی گردد و سرانجام صادرات کشور افزایش و وضعیت تجارت بین الملل بهبود یابد و تراز بازرگانی بهتر شود.
از این رو تأکید بر ایجاد فضای سیاسی باثبات در جامعه و توجه بیشتر به آرا و نظریات اقلیت های سیاسی ، قومی و مذهبی می تواند در بهبود تراز بازرگانی در تجارت بین الملل و افزایش توان رقابتی کشور مؤثر واقع شود.