چکیده:
نشرپژوهی و نشرشناسی از جمله پژوهش های مغفول مانده در ایران است. اغلب دست اندرکاران متقدم نشر در ایران و سرامدان این صنعت، زندگی حرفه ای و تجربه های خود را مستند نکرده اند. نبودن تحصیلات دانشگاهی فراگیر در زمینه ی نشر نیز خود یکی دیگر از کاستی های چشمگیر است. از این رو، تاریخ نشر ایران، و به خصوص تاریخ شفاهی نشر ایران، به ویژه نشر کتاب، ناگفته های بسیار دارد. به سبب همین کاستی ها، برخی از نشرپژوهان، در یکی-دو دهه اخیر، معدود پژوهش هایی را اغلب به صورت تاریخ
شفاهی انجام داده اند. مجموعه مشاهیر نشر کتاب ایران یکی از تازه ترین پژوهش ها در این خصوص است که در قالب تک نگاری های مختصر، خواننده را با زمینه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و خانوادگی مشاهیر نشر در ایران و شیوه های کاری آنان در انتشار و چاپ و توزیع و فروش کتاب و نشریه آشنا می کند. بدین ترتیب، این مجموعه ماخذی نو و مستند برای تاریخ نشر کتاب ایران است. بررسی مجموعه، نقاط قوت و ضعفی را آشکار می کند که با درنظرداشتن مشکل پژوهش هایی از این دست، در این نوشته به آن
پرداخته شده است. ارائه داده های گاه دست اول و دیریاب، به همراه پرداختن به ظرایف حرفه ی نشر، از قوت های مجموعه است که جا دارد در ویراست های بعدی تقویت شود؛ همچنین کم توجهی به بنیاد ویرایش در سامان دادن مجموعه از کاستی های چشمگیر است و ضروری می نماید، در ادامه انتشار مجموعه، برای آن چاره ای اندیشیده شود.
Research on Publication are of neglected research eras in Iran. Most
of the early practitioners in publication and excellence in this industry
have not documented their experiences. The lack of a comprehensive
university education in publishing is another significant shortcomings.
Hence, the publication in Iran and especially oral history publication
of Iranian, especially publication of books, has many data to offer.
Because of shortcomings, some researchers, in last two decades, have
been done few studies often in the form of oral history. Collection of
Fame of Iran Publication is one of the most recent study on this issue, in
the form of Brief monographs, offer to reader the cultural, social, political
and familial context of Fame Publishing in Iran and their practices
in publishing and printing, distribution and sale of books. Thus, this
series is new documented source for the history books in Iran. Evaluation
of strengths and weaknesses reveals what problem happened in
this kind of research. Providing first-hand and revealing hidden data, as
well as dealing with the intricacies of the publishing profession, are the
strengths of the collection, which could be strengthened in the next editions.
But, less attention to the editing issues is one of remarkable shortcomings
which is necessary to be solved in continuation of the series.
خلاصه ماشینی:
"بدیـن ترتیب ، ایـن مجموعه معرفی تاریخ نشـر ایران از حدود ١٥٠ سـال ٣٧٥٩٠ پیـش تاکنـون اسـت ؛ شـخصیت هایی که از شـهرهای اصفهـان ، تبریـز، تهـران ، خلخال ، رشـت ، شـیراز، کرمـان ، مشـهد و یـزد هسـتند و ایـن خـود، افـزون بـر این کـه وسـعت پراکندگـی کار نشـر و رونـق کتاب فروشـی را در ایـران دهه هـای اخیـر نشـان می دهـد، تألیـف مجموعـه ای جامـع را هـم نویـد می دهد که – به شـرط کامل شـدن - یاری رسـان نشـرپژوهان و علاقه منـدان تاریـخ کتـاب و نشـر در ایران خواهـد بود.
کتاب های محمدحسـین رکـن زاده آدمیت ، عباسـعلی پاسـبان رضـوی و عبـاس سـحاب از مـوارد قابل ذکـر در ایـن خصـوص اسـت : جایـی که خواننـده بـا نویسـندگی و شـاعری و روزنامه نـگاری رکـن زاده کـه از مصادیـق «زندگـی حرفه ای » اوسـت ، بیشـتر در قسـمت «آثار» آشـنا می شـود (ص ١٦-٣٣) تا در قسـمت «زندگـی حرفـه ای » یـا معرفـی کتـاب ارکان سـخن ، از آثـار رکـن زاده را بر خلاف سـایر آثـارش فقـط در قسـمت «کارنامـۀ نشـر» می خوانـد (ص ٤٣) و نـه در قسـمت «آثـار».
در کارنامۀ نشـر نیز این که نویسـندگان اشـاره نکرده اند به چند اثر از ناشـر دسترسی داشـته اند یـا مجموع آثار انتشـاراتی آن شـخصیت را بررسـی و معرفـی و توصیف آماری و دسـته بندی نکرده انـد، خـود نمونـه ای دیگـر از نقـص اطلاعـات اسـت ؛ زیـرا در جایـی کـه نویسـنده ، به سـبب کثـرت آثـار یک انتشـارات صرفـا به ذکـر گزیده ای از آن بسـنده کـرده ، خواننـده چگونه به سـایر اطلاعات کاری آن انتشـارات ، از جمله تعـداد عنوان های منتشرشـده ، شـمارگان تقریبی ، قیمـت کتاب ها، موضوع بنـدی کتاب هـا، پدیدآورندگان ، تعـداد تألیف ها و ترجمه ها، ..."