چکیده:
طرح های رده بندی نقش اساسي و پررنگي در سازماندهي، نمايش، بازيابي و دست يابي به منابع دانش در كتابخانه ها و مراكز اطلاع رساني ايفا مي كنند. اين طرح هاي رده بندي در حوزه هاي مختلف دانش به اندازه كافي گسترش يافته اند و به طور نسبي نيازهاي اين حوزه ها را برآورده كرده اند. با اين حال، در برخي از حوزه ها عناصر، شماره ها و گسترش هاي لازم و كافي درنظر گرفته نشده است. نمونه بارز اين حوزه ها حوزه دانش اسلامي (مربوط به مباحث اسلامي و دين مقدس اسلام) است كه به درستي به آن پرداخته نشده است. هدف اين مقاله تشريح اين مسئله و ارائه راه حل هايي بالقوه براي آن است.
شيوه هاي كلي بررسي در اين پژوهش، شيوهاي انسان شناسانه و مبتني بر روش هاي ژرفانگر است؛ لذا گردآوري داده ها در چنين پژوهشي مستلزم حضور در ميدان تحقيق و تماس با جامعه مورد بررسي، توصيف، گردآوري و ثبت اطلاعات از خلال چارچوب هاي ذهني اين گروه هاي قومي بوده است. در اين روش براي گردآوري داده ها از تكنيك هاي مرسوم در روش تحقيق كيفي، نظير مطالعه اسنادي و مصاحبه از 16 دانشمند حوزه كتابداري و اطلاع رساني كشورهاي پاكستان، هند، مالزي، ايران، عربستان صعودي، مصر، انگلستان، ايالات متحده آمريكا و كانادا استفاده شده است.
تعدادي از رويكردهاي رده بندي كتابخانه اي تلاش هايي را پيرامون نقص اين طرح ها در رده بندي دانش و انتشارات حوزه موضوعي اسلام از جمله طرح هاي گسترش و بومي سازي انجام داده اند. جزييات برخي از اين تلاش ها در متن ارائه شده است. طيف وسيعي از اصلاح هاي ممكن براي طرح هاي رده بندي موجود توسط محققان و دانشمندان پيشنهاد شد و رئوسي از آن چه براي ايجاد طرح هاي تازه و مستقل موردنياز است، مطرح گرديد و درنهايت، ايده ها و راهكارهاي مناسب براي ارائه و توسعه اين طرح ها ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
"راه حل مشکلات طبقه بندی از محققان و دانشـمندان کتابداری و اطلاع رسـانی در مورد راه حل های پیشـنهادی برای مشـکلات موجود سـؤال شـد و آن ها راه حل های بالقوة زیر را ارائه دادند (شـکل ٤): - ١٢ دانشـمند (٧٥ درصـد) پیشـنهاد دادنـد کـه بـرای رده بندی منابع اسـلامی به جای ترمیـم و گسـترش طرح هـای رده بنـدی کتابخانـه ای موجـود، یـک طـرح تـازه ، جامع و بنیـادی ایجـاد و توسـعه یابد.
- دو نفـر (١٢/٥ درصـد) اظهارکردنـد کـه هـر دو کار بایـد انجـام شـود؛ یعنـی بایـد بـرای کتابخانه هـای بـزرگ کـه دارای مجموعۀ غنی از منابع اسـلامی هسـتند، طرح های جدیـد، جامـع و بنیـادی بـا ظرفیـت بیشـتر ایجـاد شـود و کتابخانه هایـی کـه در حوزة اسـلام مجموعـۀ منابـع متوسـط و کمتر دارنـد، بایـد در رده بندی های اسـتاندارد موجود در زمینـۀ رده بنـدی دانـش و منابع اسـلام گسـترش یابند.
براسـاس یافته هـای تحقیـق ، بحث هـای رسـمی صورت گرفتـه در طـول مصاحبه هـا و بینشـی کـه نگارنـده در طـول تحقیـق کسـب کرده اسـت ، انجـام اقدامـات زیـر به عنـوان راه حـل بهینـه بـرای مسـئله موردمطالعـه پیشـنهاد می شـود: - ایجـاد و توسـعۀ یـک طـرح رده بنـدی جدید، مسـتقل و جامع برای دانـش و منابع حـوزة اسـلام .
(1962), "Expansions of Dewey decimal classifcation relating to oriental Islamic and Pakistani topics", Pakistan Library Review, Vol. 4 Nos 1/2, pp.
(1995), "Translation and expansion of classifcation systems in the st٦١ :paper presented at Libraries of the future ,Arab countries and Iran" IFLA Council and General Conference, Istanbul, Turkey, 20-25 August, available at: http://archive."