چکیده:
هدف:شناسایی مسیری که بیماران روانی برای دسترسی به خدمات روانپزشکی طی میکنند،میزان مراجعه آنان به پزشکان عمومی،سایر متخصصان،مراکز بهداشتی-درمانی،درمانگران سنتی،به کار بردن داروهای گیاهی و چگونگی ارجاع ایشان به مرکز آموزشی-درمانی امام حسین(ع)هدف این پژوهش است.روش:با استفاده از یک پرسشنامه 23 مادهای،256 نفر(109 زن و 147 مرد)از مراجعهکنندگان به این مرکز مورد بررسی قرار گرفتند.این افراد براساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند،میانگین سنی آنان 2/14+-9/28 سال،41% متأهل و 5/55% مجرد بودند.برای تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش آزمون خی دو به کار گرفته شد.یافتهها:نتایج نشان داد که 3/84% از افراد مورد بررسی در نخستین اقدام برای درمان بیماری فعلی خود به پزشکان و مراکز درمانی و5/14% به درمانگران سنتی و درمانهای جایگزین مراجعه نموده بودند،5/42% از کل افراد در طول مدت بیماری خود به دعانویس مراجعه کرده بودند.7/65% از مراجعهکنندگان به مرکز مورد بررسی،توسط بستگان،دوستان و آشنایان به این مرکز معرفی شده بودند.میانگین فاصله زمانی میان بروز نخستین نشانههای بیماری تا مراجعه به نخستین درمانگر،2/2+-08/4 سال و میانگین فاصله زمانی میان بروز نخستین نشانههای بیماری تا مراجعه به روانپزشک یا مرکز روانپزشکی 6/3+-4/5 سال بوده است.نتیجه:نتایج نشان داد که درمانگران سنتی هنوز نقش مهمی در جذب بیماران دارند و نزدیک به 4\1 بیماران پس از مزمن شدن بیماری به روانپزشک مراجعه میکنند.
خلاصه ماشینی:
"یافتهها:نتایج نشان داد که 84/3% از افراد مورد بررسی در نخستین اقدام برای درمان بیماری فعلی خود به پزشکان و مراکز درمانی و14/5% به درمانگران سنتی و درمانهای جایگزین مراجعه نموده بودند،42/5% از کل افراد در طول مدت بیماری خود به دعانویس مراجعه کرده بودند.
بحث بطور کلی،یافتههای پژوهش حاضر در مورد اهمیت نقش پزشکان عمومی و درمانهای سنتی در درمان بیماران روانی و نیز نقش مؤثر خانواده،خویشاوندان و اطرافیان بیمار در تصمیمگیریهای مربوط به انتخاب نوع درمانگر و ارجاع بیمار به روانپزشک یا مرکز روانپزشکی با نتایج بررسیهای انجام شده در کشورهای رو به رشد همخوانی دارد.
هرچند رقم یاد شده در مقایسه با برخی بررسیهای انجام شده در کشورهای توسعه یافته(2% در بررسی گیتروگلدبرگ در جنوب منچستر،1991)،نسبتا بالاست اما در مقایسه با بررسی ابیودون در نیجریه سال (1995)که در آن 39/9% از بیماران برای درمان بیماریشان نخست به درمانگران سنتی یا مذهبی مراجعه کرده بودند و نیز در بررسی انجام شده توسط وی و همکاران در فیلیپین و مالزی،که بیشتر نمونهها در نخستین اقدام درمانی از درمانهای جادویی-مذهبی استفاده کرده بودند و سپس در جستجوی درمان روانپزشکی برآمده بودند،رقم پایینتری میباشد.
یافته یاد شده در این پژوهش در مقایسه با بررسی شاه محمدی(1369)در روستاهای شهرکرد که بر پایه آن 40/2% بیماران روانی و صرعی پس از بروز نشانههای بیماریشان در نخستین اقدام درمانی به دعانویسها مراجعه کرده بودند،پایینتر است اما با یافتههای پژوهشی شاه محمدی و همکاران(1377)،که طی آن 14/1% از افراد مورد بررسی در نخستین اقدام درمانی خویش به درمانگران سنتی و 85/9% به پزشکان و مرکز درمانی مراجعه کرده بودند نزدیک است."