چکیده:
هدف: برای سیاستگذاری در علم و فناوری به مطالعات کلان نگر در حوزه تولیدات علمی در سطح ملی نیاز است. بیشترین مطالعات موجود، مربوط به تولیدات ایرانیان در پایگاههای خارجی است. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه کلان نگر رشد مقالات و نویسندگان در نشریات علمی حوزه فنی و مهندسی ایران است.
روش: روش پژوهش پیمایشی-توصیفی است و در آن از روشهای علم سنجی استفاده شده است. جامعه پژوهش، تعداد 9296 مقاله از 332 نشریه حوزه فنی و مهندسی ایران در بازه زمانی 1380-1389 است. دادهها با استفاده از پایگاه های استنادی علوم جهان اسلام، مگ ایران و آرشیو الکترونیکی نشریات به روش سرشماری گردآوری شده است.
یافتهها: یافتهها نشان داد که هم رشد تولید مقالات و هم تعداد نویسندگان در نشریات حوزه فنی و مهندسی ایران از رابطه نمایی مثبت تبعیت کرده است به گونهای که در این حوزه، تعداد مقالات تولیدی هر سال نسبت به مقالات تولید شده سال قبل از خود 183/ 1 برابر شده و همین طور، این ضریب رشد برای نویسندگان 191/ 1 در سال است. یافته دیگر نشان داد که بین تعداد نویسندگان و تعداد مقالات طی سالهای مختلف رابطه خطی مثبت وجود دارد اما رابطه محسوسی بین رشد تعداد نویسندگان و میانگین هم نویسندگی وجود ندارد.
نتیجه گیری: رشد نمایی تعداد مقالات و نویسندگان منطبق بر مطالعات و نظریات قبلی مانند پرایس است. رشد تعداد نویسندگان منجر به بالا رفتن تعداد مقالات شده است اما تعداد نویسندگان نسبت به هر مقاله را افزایش نداده است.
Aim: The main aim of the current study was to commit a macro study on the growth of papers and authors in the technical and engineering journals in Iran.
Method: The study was a descriptive survey with a Scientometrics approach. The research population consisted of 9296 papers published in 332 Iranian technical and engineering journals during 2001 and 2010. The data were selected from ISC and Magiran databases out of their electronic archives by nose counting method.
Findings: Data collected showed that the growth of the both paper and author counts follow two positive exponential functions so that the number of papers published in each year is 1.183 times higher than those published in the earlier year. This growth rate is 1.191 for authors. It was also shown that there was a positive linear relationship between the number of authors and papers، while no significant relationship was seen between the growth of authors and the average number of co-authorship in the studied journals.
Conclusion: The exponential growths of the papers and the authors agree with the earlier studies like Price's one. The growth in the number of authors caused increase in the number of papers but failed to increase the number of authors per paper.
خلاصه ماشینی:
از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه کلان نگر رشد مقالات و نویسندگان در نشریات علمی حوزه فنی و مهندسی ایران است .
یافته ها: یافته ها نشان داد که هم رشد تولید مقالات و هم تعداد نویسندگان در نشریات حوزه فنی و مهندسی ایران از رابطه نمایی مثبت تبعیت کرده است به گونه ای که در این حوزه ، تعداد مقالات تولیدی هر سال نسبت به مقالات تولید شده سال قبل از خود ١/١٨٣ برابر شده و همین طور، این ضریب رشد برای نویسندگان ١/١٩١ در سال است .
همچنین نتایج قانع و رحیمی (١٣٩٠) که بررسی شش نشریه ایرانی انگلیسی زبان حوزه فنی و مهندسی نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) پرداختند، نشان داد که در تولید ٣٦٧ مقاله مورد مطالعه ، ١٠٥٠ نویسنده مشارکت داشته اند.
این داده های اولیه در جدول ١ آمده است : جدول ١: تعداد نشریات معتبرعلمی فارسی، مقالات و نویسندگان حوزه فنی و مهندسی ایران در سال های ١٣٨٠ تا ١٣٨٩ (رجوع شود به تصویر صفحه) پاسخ به پرسش اول پژوهش بر اساس سنجش رابطه بین ردیف اول و سوم جدول ١ انجام شد.
که این مسأله باز به لزوم مزایای همکاری علمی پژوهشگران در نوشتن مقالات مشارکتی که منجر به افزایش کمی مقالات علمی می شود بر میگردد در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش نتایج نشان داد که میانگین تعداد نویسندگان به مقالات در حوزه فنی ومهندسی طی سال های ١٣٨٠-١٣٨٩ به طور کلی مقدار ٢/٢ نویسنده بود.
Scientific collaboration in library and information science viewed through the web of knowledge: the Spanish case.