چکیده:
برخی فقهاء و محققان شیعه در راستای تصویب حلیت غنا در تلاوت قرآن کریم به راهبردهایی برای خروج تخصصی یا تخصیصی غنا در تلاوت از حکم و موضوع غنا دست یازیدهاند. مدافعان حلیت غنا در تلاوت قرآن در راستای اثبات خروج موضوعی و تخصصی غنا قرآنی به طرح مدعیاتی چون مدخلیت غایت مغنی، اغراض مستمعان و ماده غنا در تحقق موضوع شرعی غناء، عدم وقوع آواهای شهوانی در تلاوت، عدم اعتبار حزن در مفهوم طرب، عدم امکان وقوع غنا محرم در تلاوت و مقارنت نداشتن تلاوتهای مرسوم با ملازمات محرم مبادرت ورزیدهاند. مدعای خروج تخصیصی غنا در تلاوت از حکم حرمت نیز با تاکید بر مفاد پارهای از روایات صورت پذیرفته است. مطلوبیت تلحین، تغنی، صوت حسن، تزیین و ترجیع در تلاوت احسن و جواز تلهی در تلاوت اهم مفاد استظهار شده از این روایات در راستای تایید تخصیص غنا در تلاوت است، لکن باید گفت مدعیات مذکور علاوه بر ضعف دلالی توان معارضه با ادله قطعی حرمت غنا را ندارند. در نهایت، میتوان مدعی شد ظرفیتهای زیباییشناختی اسلوبهای غیر غنایی تلاوت ضمن تضمین اصل تلحین و نغمه پردازی اعتدالی قاریان، به خوبی دو غایت مورد تاکید شارع یعنی جذابیت هنری وجه سمعی کلام وحی و اصالت دادن به محتوا در مقابل کیفیات صوتی تلاوت را محقق میسازد.
خلاصه ماشینی:
"دراین روایت ، حالت صیحه و غشیه ای که برای برخی از شنیدن قرآن حاصـل مـی شـود شیطانی خوانده شده و در ادامه حالت شایسته در شنیدن تلاوت را اشک ریختن و متاثر شدن از آیات معرفی شده است ؛ بنابراین ، اگر صیحه زدن و غشیه را که بـر اسـاس سـیاق پرسـش کننده از امام برای مردم عادی حاصل می شده ، از شنیدن صوت بدانیم و نه توجه به مفاهیم ـ که اظهر نیز همین است ـاین حالت همان حالـت طـرب اسـت کـه در محافـل غنـایی بـه حاضران دست می دهد و باعث شدت حزن یا فرح شنوندگان وخواننده می گردد.
بنابراین روایت می خواهد این نکته را افاده نماید که قرآن را با الحان ـبنا بر قـول اصـح لهجات و بنابر قول اضعف ترنمات ـعرب ها بخوانید و اگر می خواست مفهوم الحان عربـی ـ به معنای الحانی که عجمی نیستند یا الحانی که توسط اهل فـن سـاخته شـده انـد ـ را اراده نماید، باید از واژه «عربیه »به عنوان صفت کلمه «الحان »اسـتفاده مـی نمـود نـه از ترکیـب اضافی «الحان العرب »؛ بنابراین ، این استعمال کلامی به خوبی تفسـیر «الحـان العـرب » بـه نغمات معمول عرب صدر اسلام را تقویت و تفسیر آن را به الحان موسیقی عـرب یـا الحـان غیر عجمی تضعیف مینماید؛ لذا مراد این است که قرآن را با ترنمات و زمزمه هـای معمـول خود بخوانید و به الحان مستعمل بین اهل فسق در بیوت الغنا و مجالس لهوی کـه ممحـض برای لذات اهل لغو و معاصی است ، نزدیک نشوید."