چکیده:
هدف: مطالعات نشان میدهد برنامه آموزشی و درسی مبتنی بر کاوشگری بهطور موثری سبب افزایش تفکر انتقادی دانشآموزان میگردد، بنابراین هدف این پژوهش تعیین تاثیر آموزش شیوه کاوشگری بر تفکر انتقادی دانشآموزان در درس علوم تجربی بود. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه آزمایش و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان پسر پایه هشتم شهر همدان در سال 1394 بود. در این پژوهش از روش نمونهگیری در دسترس استفاده شد، حجم نمونه در این پژوهش 40 نفر بود که بهصورت تصادفی 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفت. سپس آموزش شیوه کاوشگری به گروه آزمایش ارائه شد و گروه کنترل تحت آموزش سنتی قرار گرفت. جهت جمعآوری دادهها از آزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا- فرم ب استفاده شد. دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک متغیره تحلیل شدند. یافتهها: نتایج نشان داد که آموزش شیوه کاوشگری بر تفکر انتقادی دانشآموزان موثر بود. همچنین آموزش شیوه کاوشگری بر مولفههای تحلیل، استنباط، ارزشیابی، استدلال قیاسی و استدلالی استقرایی دانشآموزان موثر بود. نتیجهگیری: بنابراین بر اساس نتایج این پژوهش میتوان گفت یادگیری بر اساس شیوه کاوشگری بهعنوان یک روش تدریس میتواند سبب توسعه توانائیهای تفکر انتقادی گردد.
خلاصه ماشینی:
"تأثیر آموزش شیوه کاوشگری بر فرآیندهای شناختی تفکر انتقادی؛ تحلیل، استنباط، ارزشیابی، استدلال قیاسی و استقرایی The Effect of Inquiry Method Instruction on Critical Thinking: Analysis, Evaluation, Inference, Deductive Reasoning and Inductive Reasoning مسیب یارمحمدی واصل1*، محمدرضا ذوقی پایدار2 و عباس محمدی3 دریافت مقاله: 16/05/1395 پذیرش مقاله: 29/12/1395 چکیده هدف: مطالعات نشان میدهد برنامه آموزشی و درسی مبتنی بر کاوشگری بهطور مؤثری سبب افزایش تفکر انتقادی دانشآموزان میگردد، بنابراین هدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش شیوه کاوشگری بر تفکر انتقادی دانشآموزان در درس علوم تجربی بود.
تحقیقات نشان داده است که توانایی تفکر انتقادی دانشآموزان به میزان قابلتوجهی از طریق آموزش یادگیری مبتنی بر کاوشگری افزایش مییابد، در این شیوه مهارتهای تفکر انتقادی در پنج مرحله آموزش داده میشود؛ 1) تعامل و درگیر شدن: معلم دانش قبلی دانشآموز را ارزیابی میکند و علاقه دانشآموزان را به مفاهیم جدید از طریق فعالیتهای کوچک، ترغیب کنجکاوی و برانگیختن دانش قبلی درگیر میکند، 2) اکتشاف: معلم تعدادی از فعالیتهای اکتشافی طراحی شده را برای استفاده دانشآموزان از دانش قبلی خود، جهت تولید ایدههای جدید، کشف سؤالات، کشف احتمالات، طراحی و انجام تحقیقات فراهم میکند، 3) تبیین: این مرحله تمرکز بر اکتشاف دانشآموز دارد و فرصتی برای نشان دادن درک مفهوم، پردازش مهارت و رفتارها فراهم میکند و معلم دانشآموزان را به سمت درک عمیق از دانش خود هدایت میکند، 4) شرح و بسط: چالشهای معلم، درک مفهومی دانشآموزان را از طریق تجربههای جدید رشد میدهد، دانشآموزان قادر به رشد درک عمیقتر و وسیعتر میشوند و آن را در سایر موقعیتها به کار میگیرند، 5) ارزیابی: این مرحله دانشآموزان را برای ارزیابی درک و تواناییهای خود تشویق میکند و فرصتی برای معلم Lampert Magnussen, Ishida & Itano Reeve & Halusic Anderson Walker فراهم میکند تا پیشرفت اهداف آموزشی را ارزیابی نماید (بی بی 1 و همکاران، 2006؛ تای پورسی و واناپای رون 2 ، 2015)."