چکیده:
یکی از مهمترین روشهای پیشبرد علوم، واکاوی مفاهیم و ماهیات اصطلاحات علمی است. اگر این واکاوی به صورت تطبیقی و با تدقیق در آثار علما صورت گیرد به طور قطع رشد فزایندهای خواهد یافت. اعجاز مسئلهای است که در علوم متعدد اسلامی از حیثیات مختلفی مورد بحث بوده است. در کلام، علوم قرآنی، عرفان و فلسفه مسئله معجزه و اعجاز مورد تدقیق بوده و هست. اما ماهیت این امر هنوز دارای سوالاتی است که نگازنده به دنبال حل آنهاست. درا ین مسیر از آرای دو اندیشمند معاصر حضرات اعلام معرفت و مصباح یزدی بهر برده شده است. این پژوهش که با روش اسنادی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی به رشته تحریر در آمده است، بر آن است که معجزه ماهیتی اثباتی دارد.
خلاصه ماشینی:
"(١٧٠ :١٣٩٣ اعجاز در اصطلاح علامه مصباح معجزه را امر خارق العاده ای که با اراده خدای متعال از شخص مدعی نبوت ، ظاهر و نشانه صدق ادعای وی انجام گیرد و نیز همراه با تحدی و مطابق مدعای نبوت است میداند؛ در تحلیل عناصر تعریف می نویسد: اولا پدیده های خارق العادهای وجود دارد که از راه اسباب و علل عادی و متعارف ، پدید نمیآید، ثانیا برخی از این امور خارق العاده ، با اراده الهی و با اذن خاص خدای متعال ، از پیامبران ، ظهور میکند؛ ثالثا چنین امر خارق العادهای می تواند نشانه صدق ادعای پیامبر باشد و در این صورت ، اصطلاحا معجزه نامیده می شود (مصباح یزدی، ١٣٨٤، ٢٢١).
معجزه در معنای اصطلاحیاش ، ازنظر مصداق اخص از معانی لغوی و عرفی آن است ؛ زیرا همواره کسانی غیر از انبیا، مانند مرتاضان و ساحران ، بوده و هستند که کارهایی برخلاف مجاری طبیعت انجام میدهند، هرچند که آموزش آن ها ممکن است و شکست پذیر نیز نیستند، تودٔە مردم از هماوردی با آنان ناتوان اند؛ ولی این قبیل کارهای خارق العاده ، و حتی کرامات اولیای الهی که با عنایت پروردگار و بدون آموزش انجام میگیرد، هیچ یک معجزٔە نبوی شمرده نمیشود (مصباح یزدی، ١٣٩٣: ١٧١ - ."