چکیده:
نظام شهری برای زیبایی جایگاه ویژه ای را تبیین نموده است. در عصر حاضر، دامنه شهر و شهرنشینی همه بخش های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی را در برگرفته است. اعم از آنکه اصولا فضای شهری را فضایی با تناسبات زیبایی شناسانه تلقی کنیم، یا اینکه عوامل دیگری را در تعریف فضای شهری دخیل بدانیم، نفس زیبا بودن یک فضای شهری(همانند هر فضا و هر اثر انسانی دیگر) واجد اهمیت درخور توجهی است. بر این اساس فرض این است که برنامه ریزی شهری جایگاه ویژه ای را برای زیبایی در شهر مدنظر قرار داده است. بر این اساس، پرسش این است که زیبایی در تفکر حاکم بر مکتب شهرسازی و برنامه ریزی شهری چه جایگاهی دارد؟ در برنامه ریزی شهری، محوریت شهر به پدید آورنده آن یعنی انسان و ساکنان آن تعریف شده و در نخستین گام برای تعریف شهر از سایر مکان های جمعیتی به عوامل اجتماعی مانند امنیت، رفاه و فراوانی و از منظر کالبدی عواملی مانند نظم، زیبایی، تقارن، تباین و استحکام توجه کرده است. روش تحقیق این مطالعه از نوع توصیفی و به صورت کتابخانه ای است. در نهایت تحقیق حاضر به بررسی مفاهیم زیبایی از دیدگاه های مختلف و جایگاه آن در قرآن، اهمیت زیبایی در نظام شهری و بهره گیری از آن به عنوان یک هدف مهم در شهرسازی و برنامه ریزی شهری می پردازد.
خلاصه ماشینی:
"شهرها (متشکل از عناصر، اجزاء، فضاها، عملکردها و قوانین حاکم به انضمام روابط جاری در شهر و هویت آن) به عنوان بزرگترین مجموعه ها و آثار انسانی بر کره زمین که ظرف فعالیت های انسانی هستند، میتوانند و باید جلوههای متنوع زیبایی را به انسان القاء کنند و اصولا هر چقدر و هر گونه که شهر و محیط زندگی بتواند مراتب زیبایی را به ساکنین خویش القاء کند، به همان نسبت میتواند به آرامش و سعادت و تعادل اهل خویش مدد رساند و مشکلات جاری زندگی را برای آنان قابل تحمل تر نماید، این نظر که «اصولا فضای شهری، فضایی است که واجد زیبایی باشد»(کریر، ١٣٧٥)؛ یا به عبارت دیگر «هر فضایی در شهر را نمیتوان فضای شهری دانست ، مگر آن که بر اساس قواعد زیباییشناسی شکل گرفته باشد»(توسلی،٣:١٣٧٢)؛ تبیین گر رابطه شهر و زیبایی هستند.
ابعاد زیبایی در امنیت - رفاه- آرامش - صلح - محبت - تعاون نظام شهری (مشارکت )- شادابی- لذت- جذابیت - فایده- تعجب و شگفتی- حقوق متقابل شهروندی- عبودیت و عبادت- هدایت - تجلی- توحید (وحدت)- عدالت - ذکر و تقوا- هویت - ارزش گذاری- فرهنگ - احسان- شکر- ارضای ابعاد نیازها- کمال مطلوب- خاطره انگیزی- خوانایی- غیرکالبدی آموزندگی- وضوح- کارایی- بداعت - رضایت - معناداری- ارتباط با تاریخ (اصالت تاریخی داشتن )- دلبستگی به مکان (احساس تعلق )- زمینه گرایی- خلاقیت - اصالت - ریتم - هنر- پویایی- تعادل (حسی - معنوی و روحانی)- منبع : نگارندگان نتیجه گیری جایگاه و اهمیت زیبایی در تعریف طراحی و ایجاد فضاهای شهری و به تبع آن در مورد شهر تا جایی است که این نظریه مطرح میشود که هر فضایی در شهر را نمیتوان فضای شهری دانست ، مگر آنکه بر اساس قواعد زیباییشناسی شکل گرفته باشد(توسلی و بنیادی، ١٣٧٢: ٣)."