چکیده:
پیچیدگیهای روز افزون ناشی از توسعه روابط اجتماعی، سبب بروز و رشد سریع جرائم از جمله قتل عمد در عصر حاضر شده است. هر ساله به علل و انگیزههای مختلف همچون مسائل مالی، اعتیاد، بیماریهای روانی و غیره افراد زیادی مرتکب قتل عمد میشوند. از آنجا که ارتکاب قتل عمد بهطور ملموسی امنیت جامعه را به مخاطره میاندازد و خسارتهای مادی و معنوی فراوانی بر جای می-گذارد، تحقیق حاضر به مطالعه علل و انگیزههای موجود در قتلهای عمد ارتکابی در شهر اراک اختصاص دارد. در راستای نیل به هدف اصلی پژوهش، مقاله حاضر به شیوه پیمایشی به بررسی عوامل مرتبط با علل قتل عمد پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق پرسشنامه در بین 64 نفر زندانی محکوم به قتل عمد که به شیوه نمونهگیری انتخاب شدند، گردآوری شده است که پس از جمعبندی اطلاعات موردنیاز، در برنامه نرمافزاری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این تحقیق، 64 نفر زندانی مرتکب به قتل عمد در زندان اراک، حاضر به همکاری شدهاند؛ از این تعداد، 28 مورد قتل خانوادگی، 16 مورد قتل ناشی از ضرب و شتم و 16 مورد قتل ناموسی بوده است و 4 نفر هم پاسخگو نبودهاند. از نظر جنسی، 9/ 96 درصد قاتلان مذکر و 1/ 3 درصد مونث بودهاند. شایعترین رده سنی قاتلان بین 29 -20 بود. 1/ 44 درصد از قاتلان متاهل و از نظر سطح سواد در سطح پایینی قرار داشتند. روشهای مختلف قتل و انگیزههای آن با عوامل فردی و اجتماعی ارتباط دارد. 7/85 درصد از مرتکبان اعتیاد داشتهاند که از این درصد 4 /70 درصد شیشه و روانگردان مصرف میکردند و شایعترین قتل عمد نیز قتلهای خانوادگی بیان شده است.
خلاصه ماشینی:
"به همین دلیل ، تغییر و تحول پدیـده هـای اجتمـاعی ، اقتصـادی و سیاسی در میزان جرم تأثیر مستقیم دارد و به صرف تشدید مجازات برای مجرمان یـا بـا برخورد سطح معیشت زندگی نمی توان از بروز چنین جرمی در کشـور جلـوگیری کـرد؛ بلکه پیشگیری از ارتکاب قتل عمد، تلاش همه جانبه ای را در تمامی ابعاد طلب می کند تا بتوان در این زمینه به موفقیت هایی دست یافت و از آنجا که قتل ها با هر انگیزه ای ریشه در شرایط روحی و روانی قاتلان و خشونت های آنی آنان دارند، بررسی و تحلیل این شرایط بی گمان می تواند راهی برای پیشگیری و به حداقل رساندن این نـوع جنایـات در جامعـه باشد.
با عنایت به یافته های این مطالعه ، می توان موارد زیر را به عنـوان پیشـنهاد در راسـتای پیشگیری و کنترل جرم قتل در شهر اراک ارائه داد: - از آنجایی که پدیده های اجتماعی از مهم ترین و اصلی ترین عوامل دخیل در وقـوع قتـل عمد در گسترة زمانی و مکانی تحقیق هستند و نتـایج ایـن تحقیـق نشـان مـی دهـد کـه بسیاری از قتل های واقعه در محدودة تحقیق ناشی از بروز آسیب های اجتماعی هستند؛ لذا مسئولان بایستی در این زمینه با فراهم کردن سازوکارهای مناسب برای همه افراد جامعه و دادن آموزش های لازم به آحاد مختلف مردم ، زمینة بـروز آسـیب هـای اجتمـاعی را در محیط جامعه کاهش دهد."