چکیده:
مقاله حاضر تحقیقی میدانی و اسنادی است براساس منابع تاریخی و تصویری موجود که به منظور تبیین سیر تغییرات حاصل شده در طرح و نقش قالی کلاردشت درصد سال اخیر انجام گرفته است. جهت استخراج اطلاعات علاوه بر مطالعه اسنادی، که با رجوع به منابع مکتوب و غیرمکتوب صورت پذیرفت، نسبت به مطالعه میدانی و با مراجعه به مراکز بافت فرش کلاردشت درگذشته و حال یافتن فرش های قدیمی و تهیه تصاویر، سیر تغییرات طرح و نقش قالی کلاردشت معین گردید، سپس با توجه به نتایج به دست آمده سعی گردید تا طرح ها و نقوش این قالی ذهنی بافت، طبقه بندی و دسته بندی گردد. بررسی تغییرات طرح و نقش و رنگبندی قالی کلاردشت مشخص کرد که بسیاری از نقشه های آن به مرور زمان فراموش گردیده و دیگر بافته نمی شود، لیکن به دلایلی ازجمله غیر تجاری بودن این فرش و سهل الوصول نبودن دسترسی به مناطق بافت آن، ورود عمدی و غیرعمدی و یا ایجاد ابداعات نسنجیده در طرح و نقش آن (همچون استفاده از نقوش ترکمنی)، این فرش به شدت تضعیف و در پاره ای موارد حتی با شکست کامل رو به رو شده است. به نظر می رسد مهمترین عوامل در احیای فرش کلاردشت: بازنگری در رنگبندی موجود و استفاده از رنگ های قدیمی و اصیل فراموش شده به جای رنگ های تکراری و محدود حال و حاضر، بازگشت به بافت طرح ها و نقش مایه های اصیل فراموش شده و در نهایت معرفی اصالت ها و مفاهیم به کار رفته در این قالبی ها برای نسل جوان و خریداران آن باشد.
The compilation of subject matter and data used in this article are extracted from library and recorded materials based on historical and pictorial sources to show changes in Kelardasht carpet within the past 100 years. Furthermore interviewing with masters in museums and bazaar was also used in accomplishing this article، and at the end data and pictures were compared to study the design and patterns of Kelardasht carpet in order to classify the patterns and motifs of these subjective and mental-woven carpets. Study of variations of patterns، motifs and colors in Kelardasht carpet shows that most of the patterns have been forgotten in the course of time and are not used any more. Then because this carpet is not a commercial one، difficult access to the area and entering poor patterns، this carpet was undermined or even defeated. It seems that the usage of old and original colors، original patterns and motifs and introducing genuineness and employed concepts in this kind of carpet to young people and buyers are important factors for the revival of Kelardasht carpets.