چکیده:
یکی از مسائلی که امروزه در نظام حقوقی ایران به عنوان موضوعی مستحدث مورد توجه و عنایت است، موضوع باروری پس از مرگ است. این پدیده که همگام با رواج و گسترش روشهای باروری مصنوعی به میان آمده است، به این شکل است که افراد اقدام به انجماد گامت یا جنین خود برای باروری پس از مرگ میکنند. میان فقهای امامیه در باب مشروعیت این امر اختلاف نظر وجود دارد و برای کشف حکم واقعی در این حوزه، توجه به آرای اختلافی فقها ضروری به نظر میرسد. برخی از فقها با استفاده از ادلهای نظیر روایات، به استناد عدم انقطاع رابطه زوجیت میان زوجین پس از مرگ، این کار را صحیح میدانند و در مقابل، برخی دیگر با استناد به ادله و استناد به عدم وجود رابطه زوجیت، مشروعیت این امر را مخدوش میدانند. میان فقهای اهل سنت نیز در این مورد اختلاف نظر وجود دارد که در این نوشتار دیدگاه آنان نیز بررسی خواهد شد. درنهایت به نظر میرسد، با توجه به مدلول آیات و روایات و نیز توجه به مقنضیات زمان و ضرورت تولید نسل، مشروع دانستن پدیده مزبور ارجح باشد.
One of the novel issues in the Iranian legal system is that of posthumous fertility. This phenomenon، along with the spread of artificial insemination، is that of the freezing of the gamete or embryo expecting posthumous fertility. There are divided views among Shiite jurists about the legitimacy of this phenomenon. To reach the real verdict in this field، it is necessary to take the disputed views of jurisprudents into consideration. Relying on certain evidence such as traditions suggesting the continuation of matrimony relationship after death، some jurists regard it valid and legitimate. In contrast، others question its legitimacy based on their own arguments suggesting the lack of matrimony relationship after death. There are also differences among the Sunni scholars in this field. Their view would be studied and analyzed in this article too. Finally، based on the signification of certain Quranic verses and traditions as well as according to the spatio-temporal requirements and the necessity of reproduction، the legitimacy of this issue seems to be more probable.
خلاصه ماشینی:
"در باب مرحله اثباتی نیز پرسش اساسی این است که در صورت وقوع بارروی پس از مرگ، اثبات صحت آن و اینکه شرایط مزبور حاصل بوده و در نهایت، انتساب طفل به والدین بر عهده چه کسی است؟ آیا صرف بقای مدت عده در صحت باروری کافی است یا احراز تحقق یافتن سایر شرایط باروری نیز ضروری است؟ در میان فقهای شیعه این بحث به صورت خاص مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته است؛ اما بسیاری از فقها مرگ را موجب زوال رابطه زوجیت و از همین روی تلقیح اسپرم زوج به زوجه را پس از مرگ وی حرام میدانند.
برای جمعبندی نظر فقهای اهل سنت باید به نظر یکی از بزرگترین مراکز صدور فتوای اهل سنت اشاره کرد: «فتوای شماره 32748: حکم تلقیح با منی زوج پس از مرگ وی (دوم ربیع الثانی 1424ق) سؤال: آیا میتوان نطفه زوج را تخزین و نگهداری نمود و در صورت نگهداری و مرگ زوج، آیا زوجه میتواند این نطفه را برای تلقیح مصنوعی به خود مورد استفاده قرار دهد؟ پاسخ: در خصوص تلقیح مصنوعی با منی پس از مرگ زوج، چه در ایام عده و چه پس از عده، باید گفت که اختلافی در منع آن وجود ندارد، به خاطر انقطاع حیات زوجیت با مرگ؛ زیرا این انقطاع مانند انقطاع با طلاق بائن است که در آن صورت هم کسی با عدم جواز تلقیح مصنوعی پس از آن مخالفتی ندارد و یکی از دلایل دال بر انقطاع حیات زوجیت پس از مرگ این است که اگر زوجه بمیرد، زوج میتواند با خواهر زنش یا عمه زنش به محض مرگ زوجه ازدواج نماید؛ ولی در خصوص جواز تغسیل هر یک از زوجین توسط دیگری پس از مرگ زوج باید گفت که این امر از آثار زوجیت است؛ مثل ارث و سکنی و دلیلی بر بقای خود زوجیت محسوب نمیشود» (www."