چکیده:
حج جلوهای با شکوه از وحدت و اجتماع مسلمانان است که آثار و منافع مادی و معنوی متعددی دارد. حج مظهر بندگی محض در برابر یکتای بیهمتا، و یکرنگی و برادری میان مسلمانان است. در این مقاله برآنیم با استناد به بیانات قرآن کریم و ائمه معصوم: به گوشهای ازآثار اقتصادی حج بپردازیم. در قسمت نخست به بشارتهای مالی برای انجام دادن حج و عمره اشاره و آثار آن را بر زندگی شخصی حجگزار بررسی میکنیم. سپس رابطه شرط استطاعت و مناسک حج را با نوع زندگی اقتصادی فرد بازبینی کرده، در نهایت به ایجاد بازاری مشترک با توجه به اهداف تبعی و عرضی حج میپردازیم.
خلاصه ماشینی:
آثار اقتصادي حج، بازار مشترک اسلامي، مال مباح، افزايش روزي، از بين رفتن فقر مقدمه حج، عبادتي با آثار فردي و اجتماعي فراوان است که در شريعت اسلامی اهمیت بسزایی دارد و براي انجام دادن آن، جايگاه ويژهاي ترسيم شده است؛ کنگرة عظيمي که با يکرنگي و دور شدن از وجوه تمايز، آغاز، و با فراخوان به برادري و برابري به پايان ميرسد.
حج نيز که تجلّي بندگي و جدا شدن از تعلقات دنيوي است، سهم بسزايي در رفاه و توسعة اقتصادي دارد و ازاینرو انجام دادن آن براي استواري و سامان بخشيدن به زندگي آدميان مورد التفات جدّي خداوند متعال است، تا آنجا که کعبه را قوامبخش جامعه انساني قرار داده و فرموده است: (جَعَلَ اللهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ)؛ «خداوند،كعبه، بيت الحرام، را وسيلهاى براى استوارى و سامان بخشيدن به كار مردم قرار داد.
1 از سوي ديگر پاک و طيب بودن هزينههاي سفر، خود زمينهساز ايجاد اقتصادي پاک و سالم براي جامعه است که در سايه آن، ظرفيتها و منابع بهصورت صحيح و کارا در بخشهاي مورد نياز جامعه استفاده ميشود و با گسترش اين روحيه، فعاليتهاي غيرشرعي و مضر از جامعه رخت ميبندد و توسعه همهجانبه پايهريزي ميگردد.
حجگزار بايد در مورد هزينههاي اين سفر، نگاهي سخاوتمندانه و به دور از بخل داشته باشد که لازمة آن، با توجه به شرط استطاعت، داشتن کسب و کاري مطلوب و مستقر است تا بر اساس آن، فرد بتواند ضمن دارا بودن زندگي مناسب شأن خود، با پسانداز کافي براي انجام دادن مناسک حج، عازم سرزمين وحي شود.