چکیده:
تفسیر متعارف از اشعار پروین، این است که شاعر بهلحاظ ساختاری و محتوا، به سنت شعری گذشته وابستهاست و ادامهدهندۀ راه پیشینیان است، اما فیالمثل نگرش انساندوستانه و مهربانانه به فقرا و بهطورکلی دغدغههای اجتماعی در اشعار او پررنگتر از گذشتگان است که آن نیز از طبع فردی و جنسیت زنانۀ خود پروین برخاستهاست. این مقاله میخواهد نشان دهد از نظر ساختار و فرم، پروین با سنت شعری گذشته همگام است، اما از نظر اندیشه و محتوای شعری، ندای فیلسوفان آزاداندیش زمانۀ خود را نیز منعکس کردهاست. ازاینجهت ـ یعنی بهلحاظ مدرن بودن ـ او از بسیاری از شاعران نوپرداز جلوتر بودهاست. یکی از خاستگاههای تکوین چنین اندیشههای سترگی، مواجهۀ او با اندیشههای مارکس است. پروین همانند هر شاعر دیگری، در مواجهه با رویدادها و اندیشههای زمانۀ خودش واکنش نشان داده و در نسبت با آنها، به تکوین اشعار خویش پرداختهاست. این مقاله بر آن است نشان دهد، هم بهلحاظ تاریخی و اجتماعی، امکان آشنایی پروین با افکار مارکس وجود داشته و هم بهلحاظ محتوا، اشعار پروین سرشار از مفاهیم مارکسیستی است.
The conventional interpretation of Parvin E'tesami's poems is that she was، in terms of structure and content، attached to the previous poetic tradition and took step in the path of her predecessors; but her humanitarian attitude and her compassionate to the poor people and social concerns in general، for instance، are more highlighted in comparison to the ancestors and are rooted in Parvin's individual nature and her femininity. It has been tried، in present essay، to show that Parvin was synchronous with her past poetic tradition in terms of structure and form، but she has reflected، in terms of thought and poetic content، the voice of the contemporary liberal philosophers. Therefore، she pioneered many other poets، in modernization. One of the main development sources of such strong thoughts is the impact of Marx's ideas on her. Like any other poet، parvin has reflected to the events and ideas of her living period and has evolved her poetry in relation to them. It has been tried، in present essay، to show that Parvin might have both historically and socially been familiar to Marx's ideas، and her poems are full of Marxist concepts..
خلاصه ماشینی:
پروین و مارکس ؛ تا فراسوی طبقه 1 مهدی خبازی کناری استادیار فلسفه جدید و معاصر غرب دانشگاه مازندران فرزاد بالو استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران (از ص ١٢٥ تا ١٣٥) تاریخ دریافت : ٩٤/٠٣/٣١، تاریخ پذیرش : ٩٥/١١/٠٢ چکیده تفسیر متعارف از اشعار پروین ، این است که شاعر به لحاظ ساختاری و محتوا، بـه سـنت شـعری گذشـته وابسته است و ادامه دهنده راه پیشینیان است ، اما فی المثل نگرش انسـان دوسـتانه و مهربانانـه بـه فقـرا و به طورکلی دغدغه های اجتماعی در اشعار او پررنگ تر از گذشـتگان اسـت کـه آن نیـز از طبـع فـردی و جنسیت زنانه خود پروین برخاسته است .
این مقاله بـر آن اسـت نشـان دهـد، هـم به لحاظ تاریخی و اجتماعی ، امکان آشنایی پروین با افکار مارکس وجود داشته و هم به لحاظ محتوا، اشعار پروین سرشار از مفاهیم مارکسیستی است .
در این میان ، پروین اعتصامی در جایگاه شاعری منتقد، شـعر را همچـون ابزاری برای به مبارزه طلبیدن نابرابری های اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، نژادی ، جنسـیتی به کار گرفته است .
نقد عمده مارکس ـ که البته بیشتر معطوف به فلسـفه هگل است ـ ناظر به فقدان تأثیر سازنده و عینی مفاهیم و رویکردهای فلسفی در زنـدگی اجتماعی و روزمره مردم و بـه ویـژه طبقـه فرودسـت جامعـه اسـت (مـارکس ، ١٣٨٦: ٨٠/١)؛ موضوعی که به ساختارهای صرفا مفهومی و انتزاعی فلسفه هگل اشاره دارد و با آنچه در تاریخ عینی و ملموس زندگی انسان ها اتفاق می افتد، فاصله بسیاری دارد.