خلاصه ماشینی:
"رقابت کشورهای دیگر در بازارهای خارجی به ویژه در مورد برخی از کالاهایی که در تخصص تولیدی ایران قرار داشته است و جایگزین شدن کالاهای جانشین و یا همانند آنان در بازار (به تصویر صفحه مراجعه شود) بینالملل،ورود رقبای قدرتمند به بازار جهانی پسته،سیمان، فلزات تغلیظ شده،پوست،سالامبور و برخی دیگر،به طوری که 15 تا 30 درصد بهای صادراتی ایران کاهش دادهاند،در حقیقت عدم وجود زیر ساختهای مبتنی بر رقابت و صادرات در تولید کالا به این امر کمک کرده است؛ 4.
به عقیده کارشناسان،بیثباتی قوانین و مقررات تجارت خارجی،بیتوجهی مقامات مسئول و تجار معتبر ایرانی به بازارهای آسیای میانه و فقدان نظام بانکی مناسب برای تسهیل تجارت،از دیگر دلایل عمده دیگر رکود صادرات کالاهای نفتی ایران به کشورهایی نظیر ارمنستان،ازبکستان،تاجیکستان، قزاقستان،قرقیزستان و گرجستان است؛به نحوی که در طول (به تصویر صفحه مراجعه شود) سال 1378،ارزش صادرات کالاهای غیر نفتی ایران به این کشورها با 63 میلیون دلار کاهش نسبت به مدت مشابه در سال 1377،به 244 میلیون دلار رسیده است.
به زبان دیگر،آنگاه که قیمت نفت در جهان ارزان میشود،نهایتا منجر به کاهش درآمد ملی کشورمان شده،سر و صدای صدور کالا و جانشینی نفت و امثالهم مطرح و سمینارها و کنفرانسهایی جهت دستیابی به راهحلها تشکیل میشود، اما به محض این که قیمت نفت افزایش یافت،مسأله کالاهای جانشین نفت و صدور کالاها و تحقیق و پژوهش برای توسعه و افزایش این گونه اجناس به فراموشی سپرده شده و به اصلاح و برطرف کردن موانع و مشکلاتی که بر سر راه صدور کالاهای غیر نفتی وجود دارد،بیعنایتی و بیتوجهی میشودو مثال شکم سیر از گرسنه خبر ندارد برای مملکت ما مصداق پیدا میکند."