چکیده:
توثیقها و تضمینهای شخصی، تعهداتی فرعی و تبعیاند که درضمن تعهدات اصلی قرار میگیرند و به دنبال ایجاد توثیق و اطمینان در متعهدله نسبت به اعتبار متعهد و نیز نسبت به عدم تخلف او در انجام تعهدند. برای نیل به این هدف، آنها برای اعسار مدیون و همچنین تخلف متعهد از انجام تعهد گرو یا بهعبارتدیگر تضمین و ضمانت اجرایی مضاعف بر ضمانتهای اجرایی قانونی مهیا میکنند.
گاهی تضمینکنندهبهمنظور ایجاد ضمانت اجرا برای تخلف متعهد از انجام تعهد، خودش تعهد را بر عهده میگیرد؛ نمونه شایع این تضمینها را میتوان در انواع گوناگون تضمینهای پرداخت دین دیگری یافت. گاهی نیز خود تعهد تضمینشده قابلیت عهدهگیری را ندارد؛ بنابراین ضامن ناچار است برای تضمین چنین تعهدی، عواقب تخلف متعهد از انجام تعهد را عهدهدار شود. ضمان عهده، ضمانت از تعدی و تفریط امین و تضمین حسن انجام قرارداد از اینگونهاند.
انتقال دین و تضمین تعهد دیگری، دو نهاد حقوقی متفاوتاند که هر یک در جای خود قابل استفادهاند وهیچیک منعی نسبت به کارکرد دیگری ندارد. همچنین تضمینهای شخصی متفاوت از تضامن قراردادی است. بستانکار در تضامن قراردادی، نه به دنبال ایجاد گرو و ضمانت اجرا، بلکه به دنبال ایجاد دو محل برای اجرای تعهد است.
Sureties are subsidiary guarantees which are subordinate to the principal ones and seek to gain obligees trust on obligors credit and his/her lack of infringement in fulfilling the obligation. To achieve this purpose, they provide a guarantee or, in other words, an extra sanction in addiction to legal sanctions for the debtors insolvency and obligors infringement of fulfilling a guarantee.
In order to provide the sanction regarding obligors infringement of his/her obligation, sometimes the guarantor himself undertakes the obligation. Such guarantees are commonly exemplified by different types of guaranteeing someone elses debts. In some cases, the guaranteed obligation itself cannot be undertaken and the guarantor has to undertake the consequences of obligors infringement to guarantee such obligation. Security against fault in title, guarantee of trustees encroachment and waste, and good performance bond are the examples of aforementioned case.
Transfer of debt and guarantee are two distinct legal institutions which are not mutually exclusive. Moreover, personal guarantee is different from joint and several liability. In the latter, the creditor does not solely seek a sanction, but he/she aims at having two place of performance for the obligation.
خلاصه ماشینی:
تحلیل ضمان بر مبنای توثیق و تضمین توثیقها و تضمینهای شخصی پرداخت دین، به عرف و مردم خاصی منحصر نیست؛ بنابراین قوانین مدنی در تحلیل چهره شاخص وثیقههای شخصی یعنی ضمان، از رویه عرف پیروی کردند؛ براینمونه ماده 2288 قانون مدنی فرانسه ضامن را متعهد میداند کهدرصورتیکه متعهد اصلی تعهد را اجرا نکرد، او باید تعهد مدیون را اجرا کند.
این ترتیب، خاص وثیقههای شخصی نیست، بلکه رجوع مرتهن به وثیقههای عینی در حقوق اسلامی و قانون مدنی ایران نیز ترتیب مشابهی دارد (اصفهانی، 1422، ص480)؛ یعنی در رهن با شرط وکالت در فروش، راهن تضمین میکند که در مهلت مقرر، تعهد خود را انجام خواهد داد و درصورت انقضای مهلت مقرر و عدم انجام تعهد، طلبکار میتواند بدون نیاز به رجوع به بدهکار، به فروش رهینه اقدام کند.
بند نخست ماده 153 قانون مدنی مصر مقرر میدارد: «اگر شخصی متعهد شود که ثالثی ملتزم به انجام کاری باشد، انجام آن بر ثالث الزامی نیست، ولی درصورت رد ثالث، متعهد باید به طرف قرارداد خسارت بدهد»؛ بنابراین مطابق این نهاد، اگر وکیلی تجاوز از حدود وکالت را صلاح موکل بداند،حالآنکه ازیکسو تحصیل فوری اذن موکل برای او مقدور نباشد و ازسویدیگر اصیل نگران عدم تنفیذ موکل باشد و متعاقبا به امضای قرارداد راضی نباشد، در چنین موقعیتی وکیل میتواند دربرابر اصیل، متعهد به تنفیذ موکل شود و بدینصورت اصیل را به قبول قرارداد متمایل و قانع سازد.