چکیده:
بحث نابرابری توسعه نواحی از موضوعاتی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی منطقهای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. گام نخست در حل مسائل ناشی از عدم تعادلهای منطقهای شناخت و سطحبندی مناطق از نظر برخورداری در زمینههای گوناگون است به گونهای که لازمه برنامهریزی منطقهای، شناسایی جایگاه نواحی نسبت به یکدیگر به لحاظ شاخصهای توسعه است.این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی-تحلیلی، با استفاده از روش اسنادی و آماری و بهرهگیری از 49 شاخص و با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری ویکور، تاپسیس، ساو و در انتها با استفاده از تکنیک روش ادغام کپلند، به تحلیل عدم تعادل فضایی-جغرافیایی خدمات اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی در شهرستانهای استان خوزستان بپردازد. برای تحلیل و ترسیم نقشه از نرمافزارهای Excel و ArcGis استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که شهرستان اهواز با توجه به اینکه مرکز اداری- سیاسی استان میباشد در رتبه اول قرار گرفته است. شهرستان دزفول در مرتبه دوم واقع شده و شهرستان آقاجاری در این رتبه بندی سطح آخر را کسب کرده و در شرایط نامناسبی نسبت به سایر شهرستانها استان قرار گرفته است. تکنیک ادغام کپلند نشان میدهد که شهرستانهای استان خوزستان در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار و محروم قرار دارند. این شرایط ضرورت برنامه ریزی منطقهای صحیح را برای رسیدن به توسعه متوازن مطرح میکند به طوری که توسعه متعادل به نحو احسن بهترین شرایط و امکانات را برای پیشرفت جامع و همه جانبه فراهم آورد و تفاوتهای بین منطقهای و درون منطقهای را به حداقل برساند و در نهایت از بین ببرد.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس میتوان توسعه را درجه ای از تحول دانست که جامعه را برای نیل به آرمان ها و اهداف خود هدایت میکند، به بیان سازمان ملل توسعه فرایندی است که کوشش های مردم و دولت را برای بهبود اوضاع اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی هر منطقه متحد کرده و مردم این مناطق را در زندگی یک ملت ترکیب نموده و آنها را برای مشارکت در پیشرفت توانا میسازد.
در این پژوهش سعی بر این است که ابعاد مختلف پایداری فضایی توسعه در سطح شهرستان های استان خوزستان را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم و از این طریق به سیاست گذاران و برنامه ریزان ، برای تحقق عدالت اجتماعی و برابری فضایی در سطح استان خوزستان کمک کرده باشیم .
همچنین بر اساس وزن های به دست آمده از متغیرهای مورد نظر با استفاده از تکنیک تاپسیس اقدام به رتبه بندی شهرستان های استان شده است که طبق نتایج به دست آمده از این مدل شهرستان های اهواز، دزفول و بندر ماهشهر رتبه های اول تا سوم و هفت کل ، هویزه و آغاجاری در رتبه های آخر قرار گرفته اند.
همچنین بر اساس وزن های به دست آمده از متغیرهای مورد نظر با استفاده از تکنیک تاپسیس اقدام به رتبه بندی شهرستان های استان شده است که طبق نتایج به دست آمده از این مدل شهرستان های اهواز، دزفول و بندر ماهشهر رتبه های اول تا سوم و هفت کل ، هویزه و آغاجاری در رتبه های آخر قرار گرفته اند.